Jarenlang streed hij voor het behoud van de Hunzezone, het land rond zijn boerderij aan de rand van de stad Groningen. Thies Dijkhuis, de laatste boer van Euvelgunne, overleed op dinsdag 19 maart 2019 op bijna 73-jarige leeftijd.

Thies Dijkhuis woonde en werkte zijn leven lang op Euvelgunnerheem, aan de oostkant van de stad Groningen. Deze stad breidt steeds verder uit en komt in de expansiedrift dorpen en alleenstaande boerderijen tegen. Zo ook de plek waar Thies, zijn ouders en voorouders boerden. Dijkhuis is altijd vrijgezel geweest. Ook zijn broer en zus kregen geen kinderen. Hij wilde het levenswerk van hem en zijn voorouders laten voortbestaan. Hij streed ervoor dat het land om zijn boerderij land bleef, en dat het groen niet werd ingenomen door de stad.

Behoud Hunzezone

In 1996 verkocht hij het grootste deel van zijn landerijen aan de gemeente Groningen waarbij hij bedong dat het bewaard zou blijven als natuurgebied de Hunzezone, in beheer bij Het Groninger Landschap. Marco Glastra, directeur van Het Groninger Landschap prees Dijkhuis (‘een goeie kerel’) vaak voor zijn ‘standvastigheid’:

,,Hij heeft zoveel bereikt. Zonder hem was de stad er gewoon overheen gedenderd. Samen met zijn broer, die jurist was, heeft hij het voor elkaar gekregen om de Hunzezone te redden. Hij had zich makkelijk kunnen uitkopen met een grote zak geld, want het was heel dure grond, maar daar ging het hem niet om. Het ging hem echt om die boerderij, die plek en de Hunze.“

Marco Glastra

Trailer, documentaire en interview met regisseur Tom Tieman

Over die strijd maakte Tom Tieman twee jaar geleden een prijswinnend portret. De documentaire werd op 5 januari 2017 uitgezonden door de VPRO/2Doc Makers van Morgen. Korte tijd daarna werd ‘De laatste boer van Euvelgunne’ vertoond in het Forum Groningen in het kader van De Verhalen van Groningen.

Klik hieronder naar de meer dan een half uur durende documentaire over Thies en zijn Hunzezone. Stefan Kruszel interviewde regisseur Tom Tieman en maakte een prachtig beeldverslag.

“Hij vond alles eigenlijk wel best. Ik denk dat hij het stiekem wel mooi vond dat iemand een film wilde maken over zijn verhaal”

Tom Tieman

Thies Dijkhuis vereeuwigd met beeld(je)

Thies Dijkhuis, de ‘laatste boer van Euvelgunnne’, zal worden vereeuwigd met een beeld. Dat besloot Bedrijvenvereniging-Zuidoost tijdens een algemene ledenvergadering op 13 mei 2019. Volgens de vereniging, waar Thies zelf ook lid van was, verdient hij een standbeeld omdat hij zich jarenlang voor het bedrijventerrein in het zuid-oosten van Groningen heeft ingezet.

Met gepaste trots werd het proefbeeldje van Thies, vervaardigd door Cindy Sprokel, de beoogde maker van een tachtig centimeter hoog beeld, door voorzitter van de bedrijvenvereniging, Harry Marissen, gepresenteerd. Men vond een beeld voor Thies meer dan op zijn plaats.


.

,,Dan geven we het een mooi plekje, en dan kun je er straks langs fietsen met een glimlach.”

Harry Marissen

Broer en zus Thies Dijkhuis schenken eigendomsdeel aan Het Groninger Landschap

Thies liet zijn aandeel in de boerderij Euvelgunnerheem na aan Het Groninger Landschap. Teun en Fré Dijkhuis, broer en zus van Thies, hebben in december 2019 besloten om ook hun deel in het eigendom van de boerderij aan Het Groninger Landschap te schenken. Het was onder de indruk van het gebaar van de familie Dijkhuis en het vertrouwen in hun stichting.

,,We zullen ons inspannen om het levenswerk van de familie voort te zetten. Ook in de toekomst zal de Hunzezone beweid worden met Groninger blaarkoppen. Voor de boerderij zal een passende bestemming gezocht worden, waarbij er zo weinig mogelijk verandert aan de huidige uitstraling.”

Het Groninger Landschap

Thies Dijkhuisfonds

Ter nagedachtenis aan Thies Dijkhuis (1946-2019) en om zijn levenswerk voort te zetten, heeft Het Groninger Landschap besloten om een Thies Dijkhuisfonds in het leven te roepen. Alle bijdragen aan dit fonds zullen volledig gebruikt worden voor de instandhouding van de boerderij, het beheer van de Hunzezone en het verdere herstel van de Hunze in de stad Groningen. Je kunt hier rechtstreeks doneren!

Veilingactie Groninger Landschap ter ondersteuning van het Thies Dijkhuisfonds

In januari 2020 besloot Het Groninger Landschap tot een veilingactie om het fonds te spekken. Schrijver en schilder Annemarie van der Hoeven uit Ter Apel bood de stichting een door haar gemaakt schilderij om niet ter veiling aan.

,,De sfeer die de foto opriep, de grijstinten, de boer die echt ‘boer’ is en dan met die blaarkop in het echte Groninger licht…dat raakte me zo!”

Annemarie van der Hoeven

Reinder van der Veen hoogste bieder!

De hoogste bieder dong mee naar het schilderij, een portret gemaakt op basis van een foto van Corné Sparidaens, die namens het DvhN een fotoreportage van Dijkhuis maakte. Er kon tot en met 31 januari 2020, twaalf uur, geboden worden. De hoogste bieder was Reinder van der Veen. Zijn bod op het schilderij leverde het Thies Dijkhuisfonds maar liefst €1525 op. De volledige opbrengst komt ten goede aan de Hunzezone.

De overhandiging

De overhandiging van het schilderij door beheerder Jan Beekman aan de nieuwe eigenaar Reinder van der Veen vond plaats op 5 februari 2020.



.

Standbeeld Thies Dijkhuis onthuld

Op 5 maart 2020, veertien dagen voor zijn eerste sterfjaardag, werd het standbeeld in de tuin van de Euvelgunnerheem onthuld door de Bedrijvenvereniging Zuidoost en het Groninger Landschap in het bijzijn van broer en zus Teun en Fré Dijkhuis.

,,Voor ons wordt er nu weer een tijdperk afgesloten. Wij gaan weg, maar Thies blijft hier. Mensen hebben Thies meegemaakt dat hij hier zat en iedereen groette. Nu staat hij hier. Hij wilde graag aandacht voor de Hunzezone en dat komt er nu door zijn beeld.”

Fré Dijkhuis

‘Wij gaan weg, Thies blijft hier’

Klik voor een korte videoreportage van de onthulling van het standbeeld op de still hieronder.

Boerderij Euvelgunnerheem – van wijlen Thies Dijkhuis – ouder dan gedacht

Gewapend met stok, met een hand in de zak, waakt Thies nu over het erfgoed aan de bedding van de Hunzezone, waarvan een paar weken na zijn installatie bleek dat het ouder was dan vermoed. De nieuwe eigenaar, Het Groninger Landschap, liet voorafgaand aan de restauratie onderzoek doen naar de constructie van de boerderij. Daaruit bleek dat de achterste schuur opgetrokken is uit gebinten die afkomstig zijn uit Scandinavië – grenenhout als grove den gekapt in Zuid-Zweden in 1666. Lees hierover in een bijdrage van de Groninger Internet Courant van 24 april 2020: ‘Boerderij Euvelgunnerheem – van wijlen Thies Dijkhuis – ouder dan gedacht‘.

Eline Brontsema maakt houtsnedes van ‘Euvelgunnerheem’

Thies en de geschiedenis van de Euvelgunnerheem spreekt letterlijk tot de verbeelding, ook tot een jongere generatie kunstenaars. Dit keer inspireerden ze de Groningse Eline Brontsema, die in 2020 kersvers afstudeerde aan de Klassieke Academie voor Beeldende Kunst in Groningen. Brontsema specialiseert zich in het maken van reductiehoutsnedes en schilderijen. Ditmaal stortte zij zich op zowel het in- als exterieur van de boerderij waar Thies Dijkhuis zijn leven ‘sleet’.

,,Alles is daar heel mooi groen. En dat midden op een industrieterrein. Dat contrast is zoiets geks eigenlijk. Ik zag de documentaire over Thies Dijkhuis en dacht: dit stamt uit een andere tijd, dit moet ik vastleggen.”

Eline Brontsema

Eline was op 9 september 2020 te gast in de televisiestudio van RTV Noord waar ze kon vertellen over een eindexamenexpositie, waar haar werk en dat van andere eindexamenstudenten van de Academie binnenkort te zien is. De tentoonstelling vindt plaats van 9 september tot en met 18 oktober (2020) in galerie Kunstlievend Genootschap Pictura te Groningen.

Klik op ‘Kunstenares legt boerderij Thies Dijkhuis vast: ‘Waar zie je dit nog?’, of op de illustratie hieronder om te kijken en luisteren naar Eline Brontsema‘s drijfveren om de Euvelgunnerheem ‘in hout’ te vereeuwigen.

De volgende dag was het raak in het Dagblad van het Noorden:

,,1.5 pagina in het Dagblad van het Noorden vandaag! Wat een leuk geschreven stuk, en zoveel plaatjes! Ik bof… Interview door Marijke Brouwer. Dank Marijke!”

Eline Brontsema (bijschrift bij artikel, Facebook)

‘Euvelgunnerheem’ te zien bij galerie Bonnard in Nuenen

Galerie Bonnard vertegenwoordigt sinds 2021 kunstenares Eline Brontsema. Al ruim 33 jaar is ‘Bonnard‘ een begrip in de Nederlandse kunstwereld, een trouw publiek, druk bezochte exposities. Al jaren een adres waar kunst en kwaliteit hand in hand gaan. De galeriehouders René Renders en David van der Linden organiseren iedere maand een nieuwe expositie.

Van 24 april tot en met 22 mei 2022 maakt werk van Brontsema deel uit van de tentoon-stelling ‘Grafiek‘, waaraan ook gerenommeerde kunstenaars als – haar leermeester – Siemen Dijkstra (die ook sfeervolle houtsnedes maakt, vooral van landschappen die verloren dreigen te gaan), Charles Donker, Grietje Postma en Reinder Homan bijdragen. Mooi dat de galerie-bezoeker in Nuenen, waar Galerie Bonnard gevestigd is, een groot aantal Euvelgunnerheem-houtsnedes kan bewonderen.

Door het Museumtijdschrift (nummer 7, 2020) werd aan Henk Helmantel gevraagd welk jong talent ‘we’ in de gaten moeten houden. Helmantel: ,,Ik weet al wie ik voordraag; Eline Brontsema, de manier waarop Brontsema de houtsnede aanpakt is fris en abstraherend. Ze heeft uitstekend les gehad van dé grootheid op dit gebied, Siemen Dijkstra (1968).

‘Parel aan de Hunze’ – straks het afvalputje van Groningen?

Als we niet oppassen dreigt de omgeving van Roodehaan het karakter te krijgen van het afvalputje van Groningen. Dat stelt Marco Glastra in een opiniebijdrage in de GIC, de Groninger Internet Courant, als reactie op plannen van de gemeente Groningen om er zes windmolens te plaatsen. Van de zes windmolens is er eentje gepland in de Hunzezone.

Roodehaan ligt aan de rand van het Hunzedal, een Natura2000-gebied waar zich het gehele jaar grote concentraties vogels bevinden, en waarvan Thies Dijkhuis zijn levenswerk – de Hunze binnen de stad Groningen zichtbaar te houden – had gemaakt. Het Groninger Landschap heeft dit stokje als erfgenaam van Thies overgenomen en spant zich uiteraard in om de gemeenteplannen een andere wending te geven.

,,Een enorme molen aan de oever van de oude Hunze lijkt ons geen goed idee en Thies was het daar ongetwijfeld mee eens geweest.”

Marco Glastra, directeur Het Groningen Landschap

‘Parel aan de Hunze’ – straks het afvalputje van Groningen?
Marco Glastra, GIC, Groninger Internet Courant (Opinie), 19 april 2021

‘Beelden in Groningen – Cindy Sprokel’

Zoals dat zo vaak het geval is, is nergens op de sokkel te lezen wie het beeld heeft gemaakt. Het bordje op de achterkant van de sokkel vermeldt alleen de naam van Thies Dijkhuis en die van de schenker/opdrachtgever, zegt schrijver, schilder en journalist Eric Bos op zijn Facebookpagina. Om dat enigszins goed te maken, en als eerbetoon aan Thies en de maker van het beeld(je), Cindy Sprokel, neem ik zijn Facebook-tekst (en de bijbehorende foto natuurlijk) integraal op in deze Kunst en Landschap-special. We hebben het hier immers en nadrukkelijk over kunst én landschap.

Op het pad langs de oude bedding van de Hunze in een groen gebied dat Euvelgunne heet – pal naast het industrieterrein Eemspoort in Groningen – komen we een bronzen beeldje tegen van een boer op een hoge sokkel. De boer heet Thies Dijkhuis en was bewoner van de aanpalende, 350 jaar oude boerderij. Hij overleed in 2019 op 72-jarige leeftijd. Boer Dijkhuis was de laatste boer in dat gebied en heeft er, samen met zijn broer Teun en zijn zus Fré, lange tijd, met succes, alles aan gedaan om dat oude stukje land te beschermen tegen de oprukkende bedrijven en de verstening van het historische landschap. Van gemeentes hoef je dat niet te verwachten.
.

De beeldhouwer van dit goed gelijkende beeldje is Cindy Sprokel (Maastricht, 1961) die nog tijdens haar beeldhouwopleiding in Groningen de werkopdracht kreeg om een beeldje van boer Dijkhuis te maken. Teun Dijkhuis vond het mooi en wilde dat als verjaardagscadeau aan zijn broer Thies schenken. Toen deze echter overleed, besloot de Bedrijvenvereniging Zuidoost om een standbeeld van Thies Dijkhuis te plaatsen ter herinnering aan zijn inspanningen voor het natuurgebied Hunzezone, dat wordt beheerd door de Stichting Groninger Landschap aan wie Dijkhuis ook zijn boerderij had verkocht. Cindy Sprokel werd gevraagd om haar beeldje uit te vergroten tot de 80 centimeter hoogte die het nu heeft. Vlak voordat de coronapandemie roet in het eten gooide, kon het worden onthuld. Zoals dat zo vaak het geval is, is nergens op de sokkel te lezen wie het beeld heeft gemaakt. Het bordje op de achterkant van de sokkel vermeldt alleen de naam van Thies Dijkhuis en die van de schenker/opdrachtgever.

Het beeldhouwwerk van Cindy Sprokel wordt in het algemeen gekenmerkt door een combinatie van mens en vogel. Ze begint met een menselijke vorm waaraan ze vervolgens allerlei dierlijke elementen toevoegt. Ook werkt ze met geprepareerde vogeldelen, hoofdzakelijk schedels, vleugels en poten.

Cindy Sprokel: ‘Thies Dijkhuis‘ (2019) brons (ca 80cm hoog). Sokkel van natuursteen: 120 cm hoog.
Tekst en foto via Facebookpagina Eric Bos: schrijver, schilder, journalist. Runt met Liesbeth Honders Onderneming Op Kunstgebied.