Op dinsdag 14 januari 2020 liepen zo’n zestig natuur-, milieu-, landbouw- en landschaps-organisaties met hun achterban van Delfgauw naar Den Haag om aandacht te vragen voor kringlooplandbouw. Aan het eind van de wandeling, ‘Kring-Loop‘ gedoopt, werd een tien-stappenplan aan Carola Schouten overhandigd. Je leest er alles over in de kringlooplandbouwspecial ‘STAPPEN NAAR een natuur- en landschapsinclusieve KRINGLOOPLANDBOUW, hoe daartoe te komen?‘ van Kunst en Landschap:

,,In deze blogbijdrage doe ik verslag van deze memorabele dag. Ook heb ik reacties – op de dag zelf en de meer inhoudelijke reacties de dagen daarna in de media – voor je op een rijtje gezet. 

Robert Rosendal, initiatiefnemer Kunst en Landschap

Handen uit de mouwen voor kringlooplandbouw

,,Werk maken van de overgang naar kringlooplandbouw en een duurzame visserij. Dat staat voor het ministerie van Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit centraal in het begrotingsjaar 2020″, prijkt bovenaan het nieuwsbericht waarin het ministerie haar begroting toelicht, die dit jaar de 1 miljard euro overstijgt. LNV wil zich inzetten voor het in balans brengen van landbouw en natuur, een opdracht die, naar zij zegt, door de huidige stikstofdiscussie alleen maar urgenter wordt.

,,2020 wordt het jaar dat we vol energie de handen uit de mouwen gaan steken om de omslag naar kringlooplandbouw te maken. We gaan met de benodigde financiële middelen hard aan de slag voor een duurzamere landbouw en visserij, en een beter beschermde natuur.”

Carola Schouten

In tien stappen naar een natuurinclusieve kringlooplandbouw

Dat ‘handen uit de mouwen steken’ werd door de zestig ‘Kring-Loop’-ers aan het begin van het jaar meteen met de voeten onderstreept. Met een tienstappenplan hopen de wandelaars de minister van Landbouw te motiveren om – samen met haar, en stap voor stap – de transitie naar kringlooplandbouw te realiseren.
.

Doel is niet alleen de natuur te herstellen maar ook te zorgen voor duurzame landbouw, een beter klimaat, schonere leefomgeving en een brede welvaart. De initiatiefnemers, waaronder het Friese Kening fan ‘e Greide, dat – zeg ik met gepaste noordelijke trots – een voortrekkersrol vervulde, ondersteunen hiermee de visie van de minister en deden een voorstel voor de lange termijn – met concrete eerste stappen die volgens hen vandaag al gezet kunnen worden richting 2040.

Hoeve Biesland, bakermat van een veelbelovende kringloopvisie

De wandeltocht startte op Hoeve Biesland in Delfgauw waar Schouten in 2018 haar veelbelovende kringloopvisie lanceerde. Emiel Hakkenes en Bart Zuidervaart schreven er voor het Dagblad Trouw destijds een tweetal artikelen over.

De initiatiefnemers ondersteunen deze visie, maar zien in haar aanpak vooralsnog geen vervanging voor of aanpassingen aan het door hen zo versmade intensieve landbouwsysteem. Ze adviseren ‘Den Haag’ om daarom vol in te zetten op een transitie naar kringlooplandbouw en een consistent beleid te voeren vanuit het Kabinet. Zij beroepen zich daarbij op het rapport ‘Benut stikstofcrisis als kans voor natuur en álle Nederlanders‘, dat op 3 oktober 2019 verscheen namens een tiental natuur, milieu- en landschapsorganisaties.





.

,,Op dezelfde voet doorgaan heeft onvermijdelijk tot gevolg dat problemen de kop op blijven steken en telkens opnieuw ontaarden in crises. Met alle juridische, ecologische, economische en maatschappelijke gevolgen van dien.”

Bron: Benut stikstofcrisis als kans voor natuur en álle Nederlanders, 3 oktober 2019.

Alleen echte transitie van intensieve landbouw lost crises op

Daarnaast voelen de organisatoren van de Kring-Loop zich gesterkt door een gezamenlijke brief die boeren, wetenschappers en Vogelbescherming Nederland op 27 november 2019 aan minister Schouten en minister-president Rutte stuurden. Die stellen daarin dat alleen een ‘echte transitie van de intensieve landbouw alle crises die we op dit moment ervaren, kan oplossen’.

,,De stikstofcrisis is een symptoom van hetzelfde probleem: een landbouwsysteem dat zodanig is geïntensiveerd dat het de draagkracht van onze ecosystemen ver overschrijdt.”

Bron: Brief boeren, wetenschappers en Vogelbescherming Nederland, 27 november 2019.

Vroege Vogels in gesprek met een koning(in) van de weide en een stikstofprofessor

Zondagochtend 12 januari zaten twee initiatiefnemers van de Kring-Loop-wandeltocht, Marcia de Graaff, namens Kening fan ‘e Greide, en ‘stikstofprofessor’ Jan Willem Erisman, directeur van het Louis Bolk Instituut, aan tafel bij Menno Bentveld, presentator van het Radio-1-programma Vroege Vogels. Beluister hier de uitzending, of klik op Menno.

Kunst en Landschap ondersteunde dit initiatief van harte en nodigde haar likers en volgers op sociale media – net als alle andere organisaties – uit om met de tocht mee te lopen. Daarnaast bood het multimediale platform in oprichting een overzicht van voorbeschouwingen, achtergrond- en praktische (wandel)informatie.

Overhandiging 10-stappenplan en reactie ministerie LNV

Noordelijke voortrekkersrol ‘Kring-Loop’ voor het Friese ‘Kening fan ‘e Greide’

Muzikant Florian Wolff wandelde op 14 januari mee met de Kring-Loop naar Den Haag. Na afloop schreef hij het lied ‘De Weg Vooruit‘, geïnspireerd op de wandeling en gesprekken die hij onderweg voerde met een aantal wandelaars. Beluister zijn song hieronder.

Kring-Loop-delegatie bespreekt 10-Stappenplan in Den Haag; zo te zien is men eruit!

• 

• 

• 

• 

• 

• 

Voor- en nabeschouwingen Kring-Loop voor kringlooplandbouw

Met het mediageweld rondom de stikstofproblematiek en de boerenprotesten in dat verband is de aandacht voor de Kring-Loop wat ondergesneeuwd geraakt. Daarnaast is het de vraag of het gekozen moment voor een landelijke actie, met een vertrek op een vroege dinsdagochtend in januari, wel het juiste was. Hieronder heb ik de berichtgeving over de Kring-Loop van Delfgauw naar Den Haag van 14 januari 2020 op een rijtje gezet:

‘Kring-loop’ voor kringlooplandbouw
RTV-Drenthe, 24 december 2019.

.

Organisaties komen met stappenplan voor natuurinclusieve kringlooplandbouw
Omrop Fryslân, 12 januari, 2020.
.

Op deze manier kunnen we overstappen op kringlooplandbouw
BNN/VARA Vroege Vogels, 12 januari 2020.
(+ radiofragment)
.

Tienstappenplan voor kringlooplandbouw in 2040
Friesch Dagblad, 13 januari 2020.

.

Oars buorkje: Een transitie in de landbouw is niet alleen nu, maar altijd nodig
Friesch Dagblad, 13 januari 2020.

.

Zo kan het ook: een ‘Kring-Loop’ in plaats van brullende tractoren
Trouw, 13 januari 2020.
.

Wandeling voor kringlooplandbouw ‘als Steuntje in de rug voor minister’
NOS, 14 januari 2020, 7:29 uur
.

De Ochtend Show to go: dinsdag 14 januari (show 1)
AD-TV, 14 januari 2020
(videofragment: vanaf minuut 5:00)
.

Ereronde voor Fries paard Pronkje over het Binnenhof
Leeuwarder Courant, 14 januari 2020
(+ videofragment)

Minister Schouten waardeert 10-stappenplan kringlooplandbouw
Kening fan é Greide, Nieuws, 14 januari 2020
.

In beweging voor kringlooplandbouw
LTO Nederland, 14 januari 2020.




.

Samen vooruit met ‘kring-loop’-landbouw
It Fryske Gea, 18 januari 2020


.

Tweet Ministerie LNV, 12 februari 2020



.

Minister Schouten nodigt organisaties voor kringlooplandbouw uit voor gesprek
Omrop Fryslân, 9 maart 2020
.

Schouten ziet pleidooi voor natuurinclusieve landbouw als steun voor haar kringloopvisie
Agri Holland Nieuws, 10 maart 2020
.

Reactie Minister Schouten op 10-stappenplan voor natuurinclusieve kringlooplandbouw
Bio Journaal, 12 maart 2020 (incl. officiële Kamerbrief)

.

Boerenverzet: hoe intimidatie en radicale acties het stikstofoverleg blokkeerden
Jorg Leijten en Geertje Tuenter, NRC, 24 juli 2020

STAPPEN NAAR een natuur- en landschapsinclusieve KRINGLOOPLANDBOUW, hoe daartoe te komen?

Klik op de illustratie hieronder om naar de kringlooplandbouwspecial van Kunst en Landschap te gaan: