The Cl!mate Miles, Kunst en Landschap ‘loopt’ virtueel mee. En jij kunt ons helpen!

Op 6 oktober gaat ie van start: ‘The Cl!mate Miles‘-wandeltocht van Groningen naar Glasgow, waar de internationale klimaat-conferentie ‘COP26‘ van de Verenigde Naties (31 oktober t/m 12 november 2021) plaatsvindt. Vanuit de Eemshaven in Groningen wandelt Marjan Minnesma, directeur van de duurzaamheids-organisatie Urgenda, in 25 dagen via Rotterdam naar Glasgow langs duurzame initiatieven.

Doel van The Cl!mate Miles: wereldleiders aanzetten tot aanscherping van acties om de klimaatdoelen van ‘Parijs’ uit 2015 te halen. ‘Let’s accelerate!’, we hebben meer actie nodig en geen dag te verspillen’, zegt Minnesma. Noorderlingen kunnen in de eerste week op verschillende plekken in de regio aanhaken. Meld je (hier rechtsboven) wel even aan!

The Climate Miles podcast

Onderweg neemt Marjan Minnesma The Climate Miles-podcast op, waarin zij in gesprek gaat met koplopers in duurzaamheid. Zo lopen er wetenschappers met haar mee, directeuren van bouw- en netwerk-bedrijven, maar ook gaat ze in gesprek met jongeren die zich inzetten voor het klimaat. Beluister hieronder de Spotify-podcast-trailer. De dagelijkse podcast-afleveringen staan vanaf twee uur ‘s middags hier voor je klaar. Abonneer je op dezelfde pagina via je favoriete podcast-app.

Nieuw rapport Urgenda: ‘Nederland 100% duurzame energie in 2030 – Het kan als je wilt’

Nederland kan een volledig duurzame energievoorziening realiseren in 2030. Dat zegt Urgenda, de landelijke organisatie voor innovatie en duurzaamheid die Nederland samen sneller duurzaam wil maken. In het herziene rapport ‘Nederland 100% duurzame energie in 2030. Het kan als je het wilt‘, zet Urgenda uiteen hoe het ‘5 keer anders’ kan op het gebied van wonen, vervoer, voedsel, produceren en energie opwekken.

Vooral op het gebied van industriële productie zijn volgens de organisatie grote stappen gezet en met industriële symbiose kan heel veel CO₂-uitstoot worden vermeden.

,,Een scenario voor Nederland met 100% duurzame energie blijkt goedkoper en schoner dan doorgaan op de oude voet, schept 150.000 nieuwe banen, biedt energiezekerheid en is een motor voor innovatie.”

Urgenda

Het uitgangspunt van en de visie voor dit rapport is het streven naar een betrouwbaar en betaalbaar energiesysteem in 2030, zonder gebruik te maken van olie, kolen en gas en dus zonder CO₂-uitstoot.

,,Het kan, er zijn geen technische belemmeringen, maar nu moeten we het ook willen.”

Marjan Minnesma. directeur Urgenda

Innovatieve projecten & verdieping in thema’s

Al wandelend van Groningen naar Rotterdam besteedt Minnesma aandacht aan duurzame projecten die zij en haar gevolg onderweg passeert. Zonnedijken, drijvende zonneparken, toekomstbestendige woningen, deelvervoer, energiecoöperaties, kruidenrijke graslanden, strokenteelt, groene bedrijventerreinen, herenboerderijen, green boarding, smart solar charging, houten windmolentjes en nog veel meer.

Daarnaast duikt ze iedere dag wat dieper in verschillende thema’s gerelateerd aan de klimaatcrisis. Hierbij kun je denken aan biodiversiteit, kringlooplandbouw, duurzaam ondernemerschap, circulair bouwen, verduurzaming en vergroening van de grote industrietakken, enzovoort.

Wat te denken bijvoorbeeld van de immense opgave de infrastructuur om te schakelen van gas op groene waterstof, waarvoor de Gasunie (en elektriciteitsleverancier TenneT) zich ‘gesteld zien’? Tijdens de proloog van The Climate Miles duikt Minnesma meteen het diepe in: in de eerste podcast spreekt ze over deze mega-innovatieklus met Hans Coenen, Vice President Corporate Strategy and Business Development bij de Gasunie.

Wordt groene waterstof, naast groene stroom, het nieuwe energie-systeem van de toekomst?

Voordat je deze podcast (hieronder) beluistert kun je kijken naar twee korte video’s, om je een beetje een beeld te geven van de ambities van Hans Coenen en zijn kompanen bij de grote energieopgave waar we met zijn allen de komende decennia voor staan. Wordt het gezamenlijke project van de Gasunie, Groningen Seaports, Shell, RWE en Equinor het grootste groene waterstofproject van Europa?

Gasunie hoopt landelijke infrastructuur in 2030 gereed te hebben voor gebruik waterstof als vervanger van fossiele brandstoffen

De Gasunie hoopt de landelijke infrastructuur ergens tussen 2027 en 2030 gereed te hebben voor het gebruik van waterstof als vervanger van fossiele brandstoffen. Dit betekent dat het bedrijf een enorme sprong voorwaarts kan maken door zijn infrastructuur te gebruiken om de waterstofmarkt te ontwikkelen en waterstof een betaalbaar en duurzaam gas te maken.

Gas- en elektriciteitsinfrastructuren zullen op elkaar moeten worden afgestemd om fluctuerende energiebronnen in het toekomstige energiesysteem te compenseren. Omdat een naadloos op elkaar afgestemd, verweven gas- en elektriciteitsnet de flexibiliteit moet geven die het energiesysteem nodig heeft, hebben Gasunie en TenneT begin 2019 de Infrastructuurverkenning 2050 gepubliceerd.

Dit rapport is het resultaat van een gezamenlijk onderzoek naar de ontwikkeling van een geïntegreerde energie-infrastructuur in Nederland en Duitsland. Uitgangspunt is de doelstelling van het Akkoord van Parijs (COP21), om in 2050 95 procent CO₂-emissie-reductie te realiseren. (Uit: Hoe Gasunie haar doel inzet om de energietransitie te versnellen, Accenture, 28 augustus 2019.)

Gasunie werkt momenteel met Netbeheer Nederland en TenneT aan de Integrale Infra–structuurverkenning 2030 – 2050, ofwel II3050.

The Climate Miles podcast | Dag 1: Nieuwe waterstof-infrastructuur en vergroenen van de industrie, met Hans Coenen (Gasunie)

Best ingewikkelde materie, maar je bent nu goed voorbereid om de eerste Climate Miles-podcast met wat voorkennis te beluisteren. Zoals gezegd: de volgende (dagelijkse) podcasts vind je hier.

Freonen van Fossylfrij Fryslân zwaaien Climate Miles-gangers uit vanaf vertrekhal AG EMS in Eemshaven

Op 6 oktober zijn het de freonen (‘vrienden’ in het Fries) van Fossylfrij Fryslân die zich al vroeg bij het Urgenda-team voegen om de hal van de AG EMS-veerdienst in de Eemshaven om te bouwen tot vertrekhal voor The Climate Miles-gangers en ze uit te zwaaien. Om tien uur heet Marjan Minnesma iedereen welkom en vertelt waarom het urgenter is dan ooit, om stappen te zetten voor het klimaat. Mooi initiatief van onze Friese vrienden.

Nynke Laverman: ,,We kijken toe bij onze ondergang“

Aansluitend op Minnesma’s welkomstwoorden treedt Nynke Laverman in de vertrekhal op met het indrukwekkende ‘Your Ancestor‘ van haar nieuwste album en theatertour ‘Plant‘. Met Plant introduceert Laverman een ‘Slow Album Release’. Over de periode van een jaar laat ze haar nieuwe album groeien en brengt ze het nummer voor nummer uit – steeds samen met een podcast die het thema van die specifieke song behandelt. Voor deze podcasts interviewt Nynke samen met radio- en podcastmaker Lex Bohlmeijer wetenschappers, filosofen en podiumkunstenaars die haar inspireren.

Voor Nynke Laverman is Marjan Minnesma een heldin

Een van die inspiratiebronnen is ‘activiste’ Marjan Minnesma, die volgens haar in staat is nieuwe kennis direct om te zetten in daden. Ook als de wereld daar nog niet helemaal klaar voor is. Nynke interviewt Marjan voor haar podcast in de nazomer van 2021. Ze beschrijft Marjan daarin als volgt:

,,Ze importeerde met haar stichting Urgenda de eerste elektrische auto’s in 2009, regelde 50.000 zonnepanelen in 2010 en realiseerde vanaf 2014 honderden energieneutrale huizen. Een jaar later startte ze de Klimaatzaak tegen de Nederlandse Staat; een voorbeeld dat in vele landen navolging kreeg.“

Nynke Laverman

Voor Nynke is Marjan Minnesma een heldin. Samen met Lex Bohlmeijer bevraagt ze haar in onderstaande podcast over de status van de klimaattransitie anno nu. Ook vraagt ze zich af waar Marjan haar eindeloze optimisme vandaan haalt, zelfs als je op en in het ’nieuwe land’ woont – De Beemster, zes meter onder NAP.

‘We kijken toe bij onze ondergang’

Plant is een album over mens en natuur en in het bijzonder de klimaatcrisis, schrijft Leendert van der Valk, op de eerste Climate Miles-dag, op 6 oktober 2021 in NRC. ‘Op de elf liedjes klinkt ze dichterbij dan ooit, soms ís ze de plant. Dan ritselt ze, terwijl de beats van Sytze Pruiksma (haar man) versnellen en remmen. Centraal bij Plant staat het menselijk onvermogen om het eigen gedrag te veranderen. Door de onderzoekende toon is Laverman nergens doemdenkerig, maar optimistisch is ze ook niet. „We kijken toe bij onze ondergang.”’

‘We kijken toe bij onze ondergang’
Leendert van der Valk, NRC, 6 oktober 2021

Dag 1: woensdag 6 oktober 2021 – Eemshaven – Loppersum

De tocht naar Glasgow begint in een van de noordelijkste puntjes van Nederland: Eemshaven. Na een wandeling van 24 kilometer door het platteland van Groningen arriveren de miles-vreters in het door aardbevingen meest geteisterde dorp van de gemeente Eemsdelta: Loppersum. Onderweg heeft men uitzicht op windparken op zee, lopen ze langs ‘s werelds eerste grootschalige zonnedijk en vlak voordat ze tegen zessen bij de finish aankomen bij station Loppersum, bekijkt de groep klimaatversnellers de elektrische deelauto’s van ‘DeelSlee‘, een initiatief ontstaan vanuit energiecoöperatie Lopec maar dat gedragen wordt door 22 energiecoöperaties, zorgcoöperaties, dorpsverenigingen en de gemeente Loppersum.

Foto’s, filmpjes, de podcast, interessante artikelen: abonneer je op het ‘Dagverslag’ van The Climate Miles!

Hieronder kun je kijken naar een video uit het eerste Dagverslag van de wandeling Eemshaven-Loppersum. Terwijl Marjan Minnesma onderweg is, werken er achter de schermen vele Urgenda-medewerkers die van moment tot moment een live-verslag bijhouden. Foto’s, filmpjes, de podcastserie, de socials, interessante artikelen…en wat verder ten burele komt. Wil je elke dag een overzicht van The Climate Miles-activiteiten ’s avonds in je mail? Abonneer je dan op het Dagverslag! Nu snel door naar presentator Marga Witteman. Let’s accelerate!

Video-Dagverslag 1: Eemshaven – Loppersum

Impressie dag 1: Eemshaven – Loppersum (6 oktober 2021)

Speciale afspeellijst voor The Climate Miles-2021 op het YouTube-kanaal van Kunst en Landschap

Loop en help je mee? Die vraag prijkt op de cover van deze blogbijdrage. Of je nu wel of niet meeloopt, een stuk van de route doet, een dag, een aantal dagen of zelfs de hele maand (er zijn er die dat doen!) meewandelt, van achter mijn bureau vraag ik om je hulp.

Om deze blogbijdrage een nog meer documentalistisch karakter te geven, mooier of informatiever te maken, klimaatactivistischer, meer aansporend te laten zijn, of omdat ik simpelweg dingen vergeten ben, verzoek ik je om me het volgende op te sturen: foto’s, filmpjes, videosuggesties, leuke, nare, belangrijke niet te missen of bespottelijke wederwaardigheden, bloopers, blaren, enzovoorts; je snapt wat ik bedoel. Mail me op: info@rosendalprodukties.nl en je hoort van me.

Voor wat betreft de videosuggesties: er is inmiddels op het YouTube-kanaal van Kunst en Landschap een speciale afspeellijst aangemaakt: The Climate Miles-2021: ‘Let’s Accelerate’. Bij aanvaarding (en besproken op deze website) zullen de video’s daarin opgenomen worden.

Voor alle duidelijkheid: het betreft de route van de eerste week van The Climate Miles door Noord Nederland: van dag 1 (woensdag 6 oktober: Eemshaven-Loppersum) tot en met dag 7 (dinsdag 12 oktober: Meppel-Zwolle). Na de rustdag (13 oktober) volgt Kunst en Landschap de Climate Miles-wandeltocht vanuit het bredere perspectief van klimaatverandering, zeespiegelstijging en de aanstaande klimaatconferentie in Glasgow.

Er wordt momenteel hard gewerkt aan de special ‘Van IPCC-zomerrapport tot COP26 Glasgow-2021‘ (werktitel). De eerste krabbels daartoe lees je hieronder naar aanleiding van het bezoek van klimaatwetenschapper Heleen de Coninck, Marjan’s podcastgast op dag 5 van The Climate Miles, zondag 10 oktober. De Coninck was een van de hoofdauteurs van het Special Report on Global Warming of 1.5 °C van het internationale klimaatpanel IPCC (VN), dat in 2018 werd gepubliceerd.

Alvast dank.

Robert Rosendal, initiatiefnemer Kunst en Landschap Noord Nederland.

Dag 2: donderdag 7 oktober 2021 – Loppersum – Groningen

Die handige Dagverslagen schelen mij natuurlijk een hoop werk, hoewel…? Zoals je hierboven naar aanleiding van de eerste dag hebt kunnen zien, zoek ikzelf ook de verdieping op. Niet in de laatste plaats om daaruit nieuwe inzichten en ervaringen op te doen, die op hun beurt weer kunnen leiden tot een bespreking in deze of een van de andere specials van het multimediale platform in oprichting: Kunst en Landschap Noord Nederland.
(Klik voor de specials op het categorieën-icoontje rechts bovenaan de pagina.)

OOG TV, Omroeporganisatie Groningen, interterviewt drie deelnemers van The Climate Miles-tocht Loppersum-Groningen

Kunst en Landschap Noord Nederland gaat met ingang van volgend jaar de grote veranderopgaven (transities) op een journalistiek vernieuwende manier in beeld brengen. Uiteraard staat het Noorden daarbij centraal. Maar – meer dan dat – wijst het platform de (noordelijke) burger, de mensen die er wonen, werken en recreëren, de gebruikers van het (toekomstig) landschap en hun omgeving een centrale positie en rol toe. Zij zijn het immers die de lasten en lusten van de (grote) veranderingen ondervinden. Kunst en Landschap zal in haar berichtgeving scherp focussen op een eerlijke verdeling daarvan.

Climate Miles gestart in Eemshaven: in 23 dagen naar Glasgow lopen

In onderstaande OOG TV-reportage, onderweg van Loppersum naar Groningen, komt uiteraard Marjan Minnesma aan het woord, maar ook twee deelnemers. Ook zij vinden dat politiek en bedrijfsleven de burger meer serieus moeten nemen, dat ze in moeten zien dat veel mensen zich zorgen maken over klimaatverandering. Dat is overigens niet de enige reden:

,,Ik vind het heel belangrijk om andere mensen te ontmoeten die ook over dit onderwerp praten en het belangrijk vinden. Daarnaast loop ik een estafette met mijn familie: gisteren liep ik een stuk met mijn tante en mijn moeder en oom lopen ook een deel mee. Op die manier doen we samen een deel van de route.”

Vera Santing (deelnemer The Climate Miles Loppersum-Groningen)

Climate Miles gestart in Eemshaven: in 23 dagen naar Glasgow lopen
Sebastiaan Scheffer, OOG TV, 6 oktober 2021

Muntendammers lopen wandeletappe mee van The Climate Miles

,,We lopen mee om aandacht te vragen voor het klimaat. We lopen twee dagen. Zondag lopen we van Beilen naar Hoogeveen. Gisteren heeft onze buurvrouw Eline Ringelberg ook mee-gelopen.”

Peter de Wekker

Muntendammers lopen wandeletappe mee van The Climate Miles
Menterwolde.Info, 7 oktober 2021






.

Video-Dagverslag 2: Loppersum – Groningen

Zo, de twee trips in de provincie Groningen zitten erop. Kijk hieronder naar de video van de tweede dag, de wandeltocht van Loppersum naar het letterlijke eindstation Groningen. Lulu Linders vertelt je er alles over.

Impressie dag 2: Loppersum – Groningen (7 oktober 2021)

Dag 3: vrijdag 8 oktober 2021 – Groningen – Assen

Op dag 3, de langste etappe van The Climate Miles (zo’n 30 kilometer) wordt er gewandeld over het Groningse en Drentse platteland. Podcast-gast is schrijver Babette Porcelijn van ‘Het happy 2050 scenario‘. Er staan verder weer prachtige ontmoetingen in het Dagverslag (3). De wandelaars lopen vanaf het station Groningen langs het Noord Willems-kanaal de stad uit richting het Paterswoldsemeer. Via Yde en Vries belanden de Climate Milers in het Drentse Assen.

Ik stuitte onlangs op een bericht van de Drentse Klimaatcrisis Coalitie dat ik je niet wil onthouden. Uiteraard lopen ze (in groten getale) mee. De landelijke pendant gaat overigens tijdens de COP26 in Glasgow ook de straat op. Daarover lees je hieronder meer.

Drentse Klimaatcrisis Coalitie doet oproep aan FNV-leden om slaapplaatsen beschikbaar te stellen

The Climate Miles komen door Drenthe
Oproep aan FNV-leden om slaapplaatsen beschikbaar te stellen
Redactie Drentse Klimaatcrisis Coalitie, 29 september 2021



.

,,De (Drentse Klimaat-, red.) coalitie wil er voor zorgen dat de deelnemers zich in Drenthe welkom voelen, kunnen zien welk belang Drenthe hecht aan groene, eerlijke en snelle maatregelen om ons klimaat te redden:”

Drentse Klimaatcrisis Coalitie

De Klimaatcrisis Coalitie: ‘Op straat voor een leefbaar klimaat!’

De Klimaatcrisis Coalitie is een samenwerkings-verband van de nationale organisaties Oxfam Novib, Fridays For Future, Greenpeace, Extinction Rebellion, FNV, Fossielvrij NL, Milieudefensie, Grootouders voor het Klimaat en Code Rood en wordt gesteund door tientallen andere (regionale en lokale) organisaties. De Klimaatcrisis Coalitie ‘roept het kabinet op om ambitieuze, eerlijke klimaatplannen te maken voor een weerbaar heden en een leefbare toekomst’.

,,De klimaatcrisis is nu. Steeds meer mensen worden getroffen door bosbranden, overstromingen en hongersnoden. Toch doet het Nederlands kabinet al jaren te weinig om mensen in binnen- en buitenland te beschermen. Daarom gaan we zaterdag 6 november de straat op in Amsterdam.“

Klimaatcrisis Coalitie

De Klimaatcrisis Coalitie organiseert op zaterdag 6 november 2021 de grootste klimaatdemonstratie ooit in Nederland gehouden: de Klimaatmars in Amsterdam (aanvang 13:00 uur). Mensen uit alle hoeken van de wereld gaan die dag de straat op voor een leefbaar klimaat. Dat moet volgens de Coalitie ook in Nederland gaan gebeuren:

,,Ook in Nederland laten we massaal van ons horen, en jouw stem is hierbij onmisbaar. Dit is hét moment voor actie. Dus kom naar Amsterdam en doe mee.“

Klimaatcrisis Coalitie

Video-Dagverslag 3: Groningen – Assen

Manon Hoijtink neemt je mee langs een groot aantal duurzame initiatieven tussen Groningen en Assen. De deelnemers worden bij de start aangemoedigd door de Groninger wethouder Philip Broeksma. Ze ontmoeten de Dakspotters van Zon Op Alle Daken, in Yde bij Openbare Basisschool De Duinstee staat de Snackbar van de Toekomst opnieuw klaar met een foodtruck voor de door de provincie Groningen gesponsorde lunch. In Drenthe breekt een schooldakrevolutie uit – Cilian Terwindt vertelt je er alles over.

Impressie dag 3: Groningen – Assen (8 oktober 2021)

Dag 4: zaterdag 9 oktober 2021 – Assen – Beilen

Op dag 4 hebben Anne-Maartje Ordelman (directeur Retail NS stations) en Reinout Wissenburg (manager Strategische Duurzaamheid) de wandelschoenen aangetrokken voor een gesprek tijdens de route (ieder zijn (en haar) eigen podcast) met Marjan Minnesma over afvalvrije stations en duurzaam bermbeheer langs sporen. In hun kielzog: een groep NS-medewerkers – bestuurders en directeuren (ander personeel: ‘spoorloos’?). Urgentie van de dag: afname van biodiversiteit!

Land van Ons, een succesformule?

Biodiversiteit? Dit verhaal begint in de zomer van 2019. Van corona is nog helemaal geen sprake, schrijft Emiel Hakkenes in Trouw op 23 april van 2020. Franke Remerie, ooit bedenker van de treintaxi en later bestuurslid van scholen en interimmanager bij bedrijven, zit in zijn tuin in Warnsveld, bij Zutphen. Hij woont aan een zandweg. Het is er stil, de tuin is weelderig, om niet zeggen: wild. Een handvol honden scharrelt rond. Een vlinder dwarrelt om de tuintafel, aangetrokken door de geur van de wespenvanger. Al twintig jaar, zegt Remerie, is hij ‘professioneel probleemoplosser’. “Maar af en toe wil ik daar uit stappen. Dan wil ik iets belangrijks doen, maar wel met mijn hoofd bezig blijven.”

In biodiversiteit en biologische landbouw scoort Nederland slecht, zegt Pieter Hotse Smit twee maanden later in een artikel voor de Volkskrant. Een coöperatie die daar iets aan wil doen – hij doelt op het burgerinitiatief Land van Ons dat dit jaar (2021) doordrong tot de top-tien van Trouw-de Duurzame 100 – vraagt burgers hun spaargeld te steken in landbouwgrond. De gekochte hectaren worden dan verpacht aan duurzame boeren. Bedenker van deze constructie is Franke Remerie het brein achter de biologische landbouwcoöperatie. In de zomer van 2020 telde Land van Ons 5.500 leden leden, herfst 2021: zo’n 10.000 meer. Een succesformule?

Franke Remerie geeft boerengrond een tweede leven, en u kunt daarbij helpen
Emiel Hakkenes, Trouw, 23 april 2020






.

‘Biodiversiteit als rendement’: samen grond kopen om het landschap te herstellen
Pieter Hotse Smit, de Volkskrant, 10 juni 2020

Video-Dagverslag 4: Assen – Beilen

Impressie dag 4: Assen – Beilen (9 oktober 2021)

Dag 5: zondag 10 oktober 2021 – Beilen – Hoogeveen

Op zondag 10 oktober vertrekt de groep klimaat-lopers vanaf station Beilen om via het Nationaal Park Dwingelderveld, de stilste (en donkerste) plek in Nederland en het grootste (natte) heidegebied van West-Europa, in Hoogeveen te geraken. Een aantal prominenten loopt mee, onder wie Maarten van Poelgeest, voorzitter van de ‘Tafel Gebouwde Omgeving‘ (Klimaatakkoord), en Kathalijne Buitenweg, van GroenLinks. Ook worden ze vergezeld door de initiatiefnemers van het Instagramaccount 52wekenduurzaam, die het hele jaar door elke week weer een nieuwe duurzame uitdaging bedenken.

Podcastgast van de dag: klimaatwetenschapper Heleen de Coninck

Deze dag is klimaatwetenschapper Heleen de Coninck Marjan’s podcastgast. De Coninck was een van de hoofdauteurs van het Special Report on Global Warming of 1.5 °C van het internationale klimaatpanel (van de Verenigde Naties) IPCC, dat in 2018 werd gepubliceerd. In dit rapport besteedt het panel uitgebreid aandacht aan het verschil tussen 1,5 graad en 2 graden opwarming wat betreft de impact op de aardse ecosystemen. Het thema van de podcast staat dan ook in het teken van de wereldwijde klimaatwetenschap en de toenemende urgentie van opwarming van de aarde.

The Climate Miles: vervolg special Kunst en Landschap