‘Na ons de zondvloed’, KADIR VAN LOHUIZEN waarschuwt nog één keer voor een versneld STIJGENDE ZEESPIEGEL
Heeft Nederland over een eeuw nog wel dezelfde kustlijn als nu? Waarom verzetten lokale vissers in Jakarta zich tegen de aanleg van de zeedijk die de metropool moet beschermen? Wat gebeurt er met de bevolking als een land zoals Kiribati volledig dreigt te verdwijnen? Hoe lossen ze het in Miami op, nu met hoogtij het zilte zeewater al door de straten stroomt? En hoe gaan we de komende decennia om met de miljoenen klimaatvluchtelingen?
Stijgende zeespiegel dagelijkse realiteit
In de vierdelige documentaireserie ‘Na ons de zondvloed‘ (2019) bezoekt gerenommeerd fotojournalist Kadir van Lohuizen laaggelegen gebieden waar het wassende water een urgent probleem is. Van Bangladesh tot New York. Van Jakarta tot Terschelling en van de Marshall Eilanden tot Miami. Steden en streken waar de stijgende zeespiegel een dagelijkse realiteit is.
Kadir ontmoet mensen die soms het lot in eigen handen nemen vanwege een overheid die het laat afweten. Wat zijn hun angsten, wat hun vooruitzichten? Hij sprak ook met Deltacommissaris Peter Glas, die inging op vragen over het Deltaprogramma 2020 dat ons land in de toekomst tegen ‘wateroverlast’ moet beschermen:
Het resultaat is een vierdelige serie waarin op een toegankelijke en prikkelende manier een confronterend beeld wordt geschetst van een nabije toekomst.
,,Kadir heeft mij geïnterviewd bij de Zandmotor op het strand bij Ter Heijde en de Maeslantkering in de Nieuwe Waterweg. Over het Deltaprogramma in Nederland en wat we doen om ons voor te bereiden op mogelijke zeespiegelstijging voor 2050, voor 2100 en daarna […] De uitgangspositie voor ons land is gunstiger dan voor andere delta’s in de wereld. We hebben de veiligste delta, en we hebben tijd om ons adaptief voor te bereiden op de veranderende omstandigheden. De afspraken van ‘Parijs’ om de opwarming van de aarde te remmen moeten wél gehaald worden!”
Deltacommissaris Peter Glas
Deltaprogramma 2020, in alle regio’s van Nederland aan de slag
Drijfveren en ambities van Kadir van Lohuizen, interview
Voor wie zich meer wil verdiepen in de drijfveren en ambities van Kadir van Lohuizen, hieronder kun je kijken naar een interview met hem tijdens het Logan Symposium ‘Building an Alliance against Surveillance, Secrecy and Censorship‘, waarin onderzoeks- en fotojournalistiek centraal stond. Het vond plaats in 2014 in Londen. Van Lohuizen zat op de bank bij Connor Naylor.
‘Luis in de pels’ Kadir van Lohuizen bij radioprogramma Argos
Kadir van Lohuizen bedrijft, zoals hij het zelf noemt, ‘visuele onderzoeksjournalistiek’. Vanaf het einde van de jaren ’80 reist hij de wereld rond. Hij deed verslag van conflicten, legde migratiestromen in het gehele Amerikaanse continent vast en volgde diamanten van de mijnen in Congo naar de winkels in New York. Luister naar een bijna een uur durend interview met Kadir dat verslaggeefster Tessel Blok van het radioprogramma Argos (Human/VPRO) in de serie ‘Luizen in de pels‘ op 4 januari 2020 met hem had. Klik op de foto hieronder.
Twee tentoonstellingen in Nationaal Scheepvaartmuseum
De wereldwijde impact van smeltend ijs en de stijgende zeespiegel staan centraal in een tweetal tentoonstellingen van het Nationaal Scheepvaartmuseum in Amsterdam: ‘Strijd om het IJs’ en ‘Rijzend Water’.
Volgens het tentoonstelingsschema waren ze beide te bezoeken tot en met 10 mei 2020. De deuren gingen echter vanwege het coronavirus voortijdig dicht: in eerste instantie tot en met 6 april, later werd besloten dat de sluiting pas vanaf 1 juni zou worden opgeheven. Vanwege de lock down in januari 2021 moest iedereen zelf de RIVM-condities even in de gaten houden. Wanneer het weer ‘kon’, kon men de tentoonstelling zien tot 5 april 2021.
Digitale rondleiding ‘Rijzend Water’
Diverse sectoren lagen vanaf 15 maart (2020, red.) dus op hun gat. Maar daarop zitten deden ze niet. Overal in Nederland ontstonden creatieve ideeën om de crisis het hoofd te bieden. De culturele sector werd uitermate hard getroffen en greep veelal naar het middel ‘online’. Zo ook het Scheepvaartmuseum, dat samen met Van Lohuizen gedurende de te overbruggen periode digitale rondleidingen aanbood, om in de culturele leemte te voorzien. Kunst en Landschap verzamelde ze voor je. Ga mee met Kadir en volg de zevendelige tour langs ‘Rijzend Water‘.
,,Het startpunt van de tentoonstelling en deze tour is Groenland, waar de ijskap smelt. Dit is een van de redenen voor het stijgen van de zeespiegel. Kadir laat zien dat de situatie in Groenland zowel magisch mooi als onwaarschijnlijk dramatisch is.”
,,Het tweede deel van de tour brengt je in Bangladesh, de eerste plek die Kadir bezocht om de gevolgen van de stijgende zeespiegel in beeld te brengen. Van Lohuizen laat zien hoe de bevolking van Bangladesh haar land verliest door het veranderende klimaat.”
,,Het derde deel van de tour leidt naar Engeland. Kadir laat zien dat de gevolgen van zeespiegelstijging ook dicht bij huis zichtbaar zijn: door het rijzende water verdwijnt jaarlijks twee tot drie meter van de Engelse kustlijn.”
,,In Miami, direct gesitueerd aan de Atlantische Oceaan in de Amerikaanse staat Florida, lijken de bewoners zich niet te beseffen hoe kwetsbaar hun leefomgeving is. Zal een wake-up call nodig zijn om het tij te keren?”
,,Kadir’s onderzoek naar de gevolgen van de zeespiegelstijging bracht hem in Indonesië. De hoofdstad Jakarta zinkt door de invloed van grondwateronttrekking. Tegelijkertijd stijgt het waterpeil. Hoe ziet de toekomst eruit voor een stad die ten dode opgeschreven lijkt?”
,,Kiribas, gelegen tussen Fiji en Hawaii, was de eerste plek waar Kadir op ongemakkelijke wijze geconfronteerd werd met het stijgende water. Omdat de atollen niet meer dan een tot anderhalve meter boven de zeespiegel liggen, kunnen de bewoners geen kant op als er een storm komt.”
,,In het laatste deel van zijn rondleiding door de tentoonstelling Rijzend Water blijft Kadir dicht bij huis. Hij vertelt over de gevolgen van de klimaatcrisis voor Nederland, die voor veel mensen een ver-van-hun-bed show lijken. Is dat wel terecht, als de zeespiegel 1 tot 3 meter kan stijgen?”
‘Rijzend Water’ en ‘Strijd om het IJs’ wegens succes verlengd tot en met 28 februari 2021
De coronacrisis heeft er dus voor gezorgd dat je een ruime inkijk in deze prachtige tentoonstelling hebt gekregen. Er is goed nieuws: hij wordt verlengd tot en met 28 februari 2021.
Aardigheidje. Deze wil ik je niet onthouden: op vrijdag 29 mei, vlak voor het pinksterweekend, kwam Kadir met het volgende bericht op Linkedin, waarin hij zijn blijdschap uitte over een verlenging van de expositie tot 12 oktober:
,,Very happy that the museums in the Netherlands will open again this Monday and even happier that the Maritime museum decided to extend my exhibition till October 12 (otherwise it would have been closed already…). So do go if you haven’t seen it and if you are too far I gave an online tour with some behind the scenes gossip ;-)”
Kadir van Lohuizen
Special Pakhuis de Zwijger met Kadir van Lohuizen: ‘Na ons de Zondvloed’
In 2019 organiseerde Pakhuis de Zwijger een thema-avond en maakte een special over de NTR-documentaireserie Na ons de Zondvloed en de twee exposities in het Scheepvaart-museum – over hoe klimaatverandering (nu al) het leven van vooral de armste mensen ontwricht. Tijdens deze avond, die live werd uitgezonden, toont Kadir op een groot scherm zijn foto’s en filmfragmenten. Daarna komen experts aan het woord op het gebied van klimaatrechtvaardigheid, klimaatvluchtelingen en activisme. Vanaf minuut 16:40 wordt het geluid pas ingeschakeld, Corona had zijn invloed – 8 december 2019 – nog niet doen gelden, zullen we maar zeggen.
‘Fotograaf Kadir van Lohuizen waarschuwt de wereld nog één keer’
Met eerst een documentaireserie, daarna een tentoonstelling en met ingang van januari 2021 het boek ‘After Us The Deluge‘ wijst Kadir van Lohuizen ons (nogmaals) op het oprukkende water dat wereldwijd noopt tot veel rigoureuzere maatregelen dan nu worden genomen.
Hij trok naar zeven verschillende gebieden ter wereld (Groenland, VS, Bangladesh, Indonesië, Panama en de Pacific) en legde er vast wat de klimaatopwarming er aanricht. Het resultaat is een even verontrustend als esthetisch indrukwekkend tijdsdocument en fotoboek. Voor elk hoofdstuk schreef een deskundige ter plekke een bijdrage over de specifieke problematiek in zijn of haar land.
After Us the Deluge, The Human Consequences of Rising Sea Levels. Lannoo; 288 pagina’s; € 45 (verschijnt 29-1-’21).
‘After Us The Deluge’: Kadir van Lohuizen waarschuwt de wereld nog één keer
Een dag voor het verschijnen van After Us The Deluge publiceert de Volkskrant een prachtige reportage van Arno Haijtema, die Kadir van Lohuizen voor de krant interviewde over zijn nieuwe boek. Van Lohuizen verwijt met name de politiek een te afwachtende houding op basis van te ‘rooskleurige’ scenario’s.
,,De maatregelen tegen klimaatverandering en de bescherming tegen de gevolgen zijn kwesties waarbij twintig jaar vooruit moet worden gedacht, en dat sluit slecht aan bij de politiek, waar meestal maximaal vier jaar vooruit wordt gekeken.”
Kadir van Lohuizen
Fotograaf Kadir van Lohuizen waarschuwt de wereld nog één keer
Arno Haijtema, de Volkskrant, 28 januari 2021
Kadir van Lohuizen levert in Buitenhof visuele bewijslast
,,Negen jaar lang reisde hij over de wereld om zichtbaar te maken wat we ons maar moeilijk kunnen voorstellen: de zeespiegel stijgt door klimaatopwarming. Dat betekent dat leven in delen van de wereld heel moeilijk, soms zelfs onmogelijk wordt.” Dat is de introductietekst van Twan Huys tijdens de Buitenhof-uitzending van 31 januari 2021, waarin Kadir te gast was – en die liever niet over ‘klimaatverandering, maar over een ‘klimaatcrisis’ spreekt. Daarvoor levert hij visuele bewijslast.
Boekpresentatie en debat ‘After Us The Deluge’ via special livecast van Pakhuis De Zwijger
Op 18 februari 2021 wordt Van Lohuizen’s After us the deluge gepresenteerd via een ‘special livecast’ van Pakhuis De Zwijger. Na deze presentatie volgt een debat over de klimaatcrisis en de stijgende zeespiegel met een aantal prominente gasten. Speciale gezant voor internationale wateraangelegenheden Nederland, Henk Ovink, modereert. In dit debat wordt besproken wat het worst case scenario zou kunnen zijn en hoe we ons hierop kunnen voorbereiden.
Wat zijn de gevolgen voor eilandstaten als Kiribati en hebben we genoeg tijd om onze kustverdediging te versterken, of is aanpassing aan het water de juiste keuze? Hoe voorspelbaar is het smelten van de ijskappen en waarom kunnen we de temperatuur nog steeds niet verlagen zoals afgesproken op de klimaattop in Parijs? Zodra de video beschikbaar is neem ik hem hieronder op. Voor als je dit tijdig leest: je kunt reserveren door op onderstaande illustratie te klikken. (De uitzending start om 16:00 uur.)
Kadir hoopt met After Us The Deluge een breder publiek te bereiken, ook dat van politici en beleidsmakers
Toen Kadir zo’n 10 jaar geleden sprak over zeespiegelstijging keken zijn toehoorders hem regelmatig glazig aan – waar heeft ie ‘t over? Dat weerhield hem er niet van hard door te werken aan zijn boek. ‘Ik zag het gewoon voor me gebeuren, dit verhaal moet gewoon verteld worden’, zo omschrijft hij zijn motivatie After Us The Deluge te willen voltooien. Hij spreekt in onderstaande video met een medewerker van Scheltema Boekverkopers, boekhandel voor Groot-Amsterdam en ver daarbuiten.
,,We kunnen met zijn allen allemaal dikke rapporten schrijven, maar die lijken toch niet helemaal door te sijpelen.”
Kadir van Lohuizen
Van Lohuizen benadrukt dat het boek meer is dan een fotoboek met slechts een visuele bewijslast. Een zevental auteurs, van politici tot activisten tot wetenschappers, dragen eraan bij met essays met sterke goed onderbouwde teksten, gelardeerd met duidende overstromingskaarten. Kadir hoopt met After Us The Deluge mede daardoor een breder publiek te bereiken, ook dat van politici en beleidsmakers.
Kadir van Lohuizen: „Ik begrijp niet dat we ons hier zo weinig zorgen maken.”
Hoewel journalist Tracy Metz ruim voor verschijning een voorbeschouwing schreef over After Us The Deluge in NRC, neem ik hem hier op, niet in de laatste plaats omdat ze het hele oeuvre van Kadir in een breed perspectief plaatst. Ze interviewt Van Lohuizen op zijn woonschip in de binnenstad van Amsterdam. Die neemt nog een laatste keer de drukvellen van het kolossale boek door.
Is het nu klaar? Hij aarzelt. „De dreiging van de deluge neemt alleen maar toe, maar na een tentoonstelling, een tv-serie en nu het boek heb ik besloten dat het klaar is. Meer plekken bezoeken voegt niet noodzakelijk meer toe. Het mooiste zou zijn als er een jonge fotograaf over 30, 40 jaar terug zou gaan naar die plekken.”
Van Lohuizen (57), fotojournalist sinds 1988, schrijft Metz, is steeds meer groot opgezette projecten gaan aanpakken over mondiale onderwerpen, vaak over milieu en klimaat. Zo fotografeerde hij voor zijn project Wasteland eindeloze bergen plastic, karton, blik en ander afval in zes wereldsteden. Voor Via PanAm reisde hij 40.000 kilometer, van het zuidelijkste punt van Chili naar het noordelijkste punt van Alaska, om de stroom migranten in beeld te brengen. Daarnaast was hij in 2007 mede-oprichter van Noor Images, een agentschap voor fotografen en filmmakers. „Natuurlijk om de rechten op ons werk goed te regelen, maar ook als klankbord voor elkaar.” Heerlijk interview.
‘Niet wachten tot het water aan je voeten staat’
Tracy Metz, NRC, 20 januari 2021
Kadir van Lohuizen wint met ‘Wasteland’ World Press Photo-2018 in de categorie ‘Milieu-series’
Kadir van Lohuizen won met zijn project ‘Wasteland‘ de World Press Photo 2018 in de categorie ‘Milieu-series’. Als onderdeel van het festival ‘We Make The City‘ was zijn werk heel de zomer te zien op Overhoeks in Amsterdam-Noord. Beluister hieronder een podcast van Pakhuis de Zwijger. Maurice Seleky spreekt met Kadir over Wasteland.
‘Arctic: New Frontier’: smeltend poolijs toneel van een dramatische transformatie
Samen met Yuri Kozyrev is Kadir Van Lohuizen medeoprichter van fotoagentschap NOOR. In 2018 begonnen ze aan een enorme expeditie: ze legden (simultaan) de drastische veranderingen en onomkeerbare effecten van klimaatverandering en politieke spanningen in het Noordpoolgebied vast. Het resultaat is voor het eerst te zien in Nederland tijdens de expositie van de fotoserie ‘Arctic: New Frontier‘ op Geldersekade 34 bij Gallery Vriend van Bavink tijdens de Amsterdam Art Week van 17 tot en met 27 juni 2021. Ze wonnen er de prestigieuze Carmignac Award mee.
‘Artist Talk’ Kadir van Lohuizen tijdens Amsterdam Art Week
Op zaterdag 19 juni geeft Kadir in dit kader bij ‘Vriend van Bavink’ een Artist Talk. Deze is gratis te bezoeken.
Van Lohuizen en Kozyrev laten met Arctic: New Frontier een alarmerende getuigenis achter over de snelheid van de transformatie van het Noordpoolgebied en de onrust op het wereldtoneel die dit met zich meebrengt. Over het maken van de fotoserie maakte VPRO-Tegenlicht met Kadir en Yuri in 2019 de documentaire ‘Verovering van de Noordpool‘. Die kun je hieronder bekijken.
(De expositie Arctic: New Frontier werd eerder tentoongesteld bij de Fondation Carmignac in Parijs en Hyères en Saatchi Gallery in Londen.)
Kadir van Lohuizen inspireert tijdens ‘Week voor de Dijkwerker’
Precies een maand voordat het oprukkende water in de zomer van 2021 Limburg, België, Luxemburg en Duitsland overviel, nodigt Kadir van Lohuizen dijkwerkers uit voor zijn bijdrage aan de ‘Week voor de Dijkwerker‘, het online alternatief voor de traditionele Dijkwerkersdag die jaarlijks georganiseerd wordt in het kader van het Hoogwater-beschermingsprogramma. Die vond plaats van 21 tot en met 24 juni. Kadir sloot de talkshow van de laatste dag van de dijkwerkersweek af met een inspirerende lezing in ‘tekst en beeld’.
Kadir van Lohuizen opent met plenaire sessie Springtij Forum-2021
Op 22 september trapte Kadir van Lohuizen af met de eerste plenaire sessie van het Springtij Forum-2021. We hebben een bloeiende aarde nodig om van een goed leven te kunnen genieten, is het credo van wat sommigen het ‘(groene) Davos van het Noorden‘ noemen, Springtij beweegt mensen door ze bij elkaar te brengen in een inspirerende omgeving van natuur en cultuur in hun zoektocht naar verbinding en verandering. Het driedaagse forum vindt (op zijn minst) een keer per jaar plaats op het eiland Terschelling. Mensen die zich willen inzetten voor een duurzamer Nederland komen er ieder jaar samen.
Kadir was goed voorbereid, had zijn laptop met HDMI-aansluiting mee, dus een feest van verbeelding kon beginnen:
‘Het water komt; zorgen om stijging van de zeespiegel’
Op 29 januari 2020 blies Rutger Bregman, journalist bij De Correspondent, de zeespiegelstijgingsdiscussie nieuw leven in door een brief te schrijven gericht aan alle inwoners van Nederland – startsein van de crossmediale campagne van De Correspondent en de Nationale Postcode Loterij: ‘Het water komt…‘.
Kunst een Landschap besteedde uitgebreid aandacht aan deze actie. Hij was aanleiding tot de steeds maar uitdijende klimaatspecial: HET WATER KOMT, zorgen om stijging van de zeespiegel. Treed binnen:
