Op weg naar DRINKBARE RIVIEREN, voor ecosystemen in balans
Jaren geleden maakte zij een maandlange kanotocht door de Canadese wildernis. Dat ze daar toen gewoon water uit de rivier kon drinken, raakte haar zo dat ze nu een nieuwe missie heeft: ook in Nederland zou het water uit de rivieren weer drinkbaar moeten worden!
Om dat te bereiken bewandelt universitair docent, bedrijfskundige, ecoloog en avonturier Li An Phoa rivieren van bron tot zeemond en doet ze watermetingen met wie ze maar treft. Vanaf het voorjaar tot in de zomer van 2018 liep ze een kleine duizend kilometer langs de Maas. Het vizier voor een nieuwe (lange) wandeltocht staat voor 2021 gericht op China, waar ze een belangrijk deel langs de Yangtze hoopt te lopen. Tot die tijd werkt ze aan een boek over drinkbare rivieren.
Rivier de ‘Rupert’ ernstig vervuild; vissen sterven, mensen ziek
In 2005 kanode Li An Phoa de volledige lengte, zo’n 763 kilometer, van de rivier de Rupert in Canada. Onderweg kon ze rechtstreeks uit de rivier water drinken. Toen ze er drie jaar later terugkwam was dat niet meer mogelijk. De rivier was vervuild door de aanleg van dammen en opsplitsing van de rivier ten behoeve van waterkrachtcentrales, en mijnbouw. Vis stierf, mensen werden ziek. Het delicate evenwicht in het ecosysteem werd vernietigd en de leefwijze en -omgeving van de inheemse bevolking, de Cree, werd – ondanks vele protesten – ernstig verstoord, ging teloor.
‘Cree Hunters of Mistassini‘
Om je een beetje een indruk te geven wat deze ingrepen in een dergelijk gebied met aboriginals teweeg kan brengen, verwijs ik je naar de National Film Board of Canada, waar je (gratis) kunt kijken naar de prijswinnende korte film ‘Cree Hunters of Mistassini‘. Een documentaire uit 1974, mede geregisseerd door Boyce Richardson en Tony Ianzelo, die een groep van drie Cree-families uit de regio Mistassini in Quebec beschrijft, terwijl ze een winterjachtkamp opzetten in de buurt van James Bay en Ungava Bay. De film onderzoekt de overtuigingen en ecologische principes van de Cree-bevolking.
Richardson had eerder een reeks artikelen geschreven voor de Montreal Star over inheemse rechten en over de milieuschade die door de nieuwe ontwikkelingen op hun land was aangericht. Hij reisde naar Mistassini om met Cree-vrienden te spreken, en beloofde hen dat ze hun eigen verhalen konden vertellen. Drie jachtgezinnen in de bush gingen akkoord – er kon gefilmd worden. Richardson deed dat gedurende vijf maanden, van 1972 tot 1973.
Drinkbare rivieren, indicator voor gezond leven
Li An realiseerde zich dat drinkbare rivieren een indicator zijn voor gezond leven. Als we uit onze rivieren kunnen drinken, betekent dit volgens haar dat een heel ecosysteem gezond en in balans is. Rivieren kunnen alleen ‘drinkbaar’ zijn als alle actoren, en gedragingen die er in en om plaatsvinden (plus de onderlinge relaties en samenhang), bijdragen aan een heel stroomgebied. Ze gebruikt drinkbare rivieren als leidend principe voor de samenleving, als vervanging van economische groei – drinkbare rivieren als een oud en nieuw kompas.
,,Rivieren zijn essentieel voor al het leven op aarde, rivieren zijn onze levenslijnen. We kunnen niet leven zonder water, we zijn water. Alle levende wezens maken deel uit van een stroomgebied, dus we zullen allemaal profiteren van drinkbare rivieren.”
Li An Poah
Li An Phoa: ‘Care for Drinkable Rivers‘, TEDxVenlo 2017
Met haar TEDx-talk op 7 november 2017 deelde ze haar missie, die ze al had sinds 2015, toen ze het initiatief Drinkable Rivers startte. met en voor een groot publiek. Dat leverde haar dat jaar een 97e positie op de Trouw Duurzame Top 100-lijst op, de jaarlijkse lijst met duurzame denkers en doeners in Nederland. Een mooie prelude van haar veelbesproken Maas-wandeltocht een jaar later.
Wandelen langs de Maas voor drinkbare rivieren
Li An Phoa liep duizend kilometer langs de Maas: van de bron in Frankrijk tot aan de monding in de Noordzee, Rotterdam; Capelle aan de IJssel, om precies te zijn, de plaats waar ze opgroeide.
Je kunt haar tocht hieronder van dichtbij meemaken, ik heb drie artikelen voor je uitgezocht. Met name het artikel van Down to Earth-journalist Maarten van der Schaaf kan ik aanbevelen – hij doet uitgebreid (beeld)verslag van de dag die hij met Li An meeliep. Ook het derde artikel is zeer de moeite waard, Trouw-journalist Charlot Verlouw vertelt in geuren en kleuren wat Phoa met haar wandeltocht in ‘beweging’ gezet heeft. En wat ze er onder andere mee bereikt heeft: 78 plaatsen opgeklommen naar nummer 19 van de ‘Duurzame 100‘ in 2018!
,,We kunnen aan de waterkwaliteit zien hoe gezond ons leefgebied is. Rivieren zijn een betere graadmeter van ons welzijn dan het BNP.”
Li An Phoa
La qualité de l’eau des cours d’eau: le combat d’une scientifique néerlandaise
Nieuwsbericht Matélé, België. 14 juni 2018
.
Wandelen langs de Maas voor drinkbare rivieren
Maarten van der Schaaf, Down to Earth, 22 augustus 2018
.
Li An Phoa wil ervoor zorgen dat we straks gewoon uit de Maas kunnen drinken
Charlot Verlouw, Trouw, 13 oktober 2018
‘Drinkable Rivers’, towards a world with drinkable rivers
Geïnspireerd door haar eigen leerervaring en haar opleiding, Phoa rondde drie masters af: ‘Business Administration’ aan de Rotterdam School of Management, ‘Holistic Science’ aan het Britse Schumacher College en ‘Filosofie’ aan de Erasmus Universiteit, richtte ze in 2013 het Spring College op. Het instituut afficheert zich met ‘Onderwijs dat je meeneemt in de diepte van de dingen‘.
In 2015 nam ze, zoals gezegd, het initiatief tot Drinkable Rivers, een project dat bestaat uit het organiseren van rivierwandelingen, het bedrijven van burgerwetenschap op plekken waar ook ter wereld, en het stelt mensen in staat zelf actie te ondernemen om een wereld met drinkbare rivieren te realiseren.
‘Tegen de stroom in: waarom Li An Phoa uit de rivier wil drinken’
,,Om ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk verschillende partijen binnen een bepaald stroomgebied betrokken zijn bij het weer gezond maken van de rivier, gaat Li An met allerlei stakeholders in gesprek. Van burgers en boeren tot aan banken, burgemeesters en bestuurders: al lopende maakt ze iedereen onderdeel van dezelfde missie. Terwijl ze loopt, verbindt en mobiliseert ze mensen die in hetzelfde stroomgebied wonen.” ‘Rivier-families’, noemt ze hen, zegt journalist, schrijver en videograaf Nadine Maarhuis in een prachtige reportage voor MaatschappijWij in de zomer van 2019. Onderstaand videoportret maakt daar deel van uit.
Burgerwetenschapsproject Drinkable Rivers: ‘Alle Scholen Verzamelen’
Samen met twaalf universiteiten organiseert Drinkable Rivers het landelijke evenement: ‘Alle Scholen Verzamelen‘. Daarin sluiten (steeds meer) basisscholen door heel Nederland zich aan bij het burgerwetenschapsproject, waarbij leerlingen het stromende zoete water in hun (eigen) leefgebied onderzoeken en monitoren. Juni 2019 trapten ze af:
,,Een gezonde rivier is het resultaat van een gezonde leefomgeving. Hoe beter het met de rivier gaat, hoe beter het met de natuur en omwonenden rond de rivier gaat. Samen zetten we ons in voor gezonde rivieren!”
Li An Phoa
Kunnen we het water uit de Rijn, Maas of Waal drinken?
Kunnen we het water uit de Rijn, Maas of Waal drinken? Dat was de vraag aan zo’n achtienhonderd leerlingen uit groep 7 en 8 van zestig verschillende scholen, die op 15 mei 2020, samen met Li An Phoa en onderzoekers van de universiteit in Delft, op onderzoek uitgingen naar de kwaliteit van het water in de Nederlandse rivieren. De resultaten van alle metingen worden later gebruikt in een groot internationaal onderzoek van diezelfde universiteit. Het Jeugdjournaal liep met de kinderen mee:
Basisschoolleerlingen meten waterkwaliteit voor drinkbare rivieren
Wageningen University & Research (persbericht), 13 mei 2020
.
Schoolkinderen helpen thuis mee aan onderzoek ‘drinkbare rivieren’
H2O Actueel, 14 mei 2020
Alle Scholen Verzamelen ook voor volwassenen
Op 15 mei 2020 was Li An Phoa te gast bij Jurgen van den Berg in de Radio 1-studio om ook volwassenen te vertellen over Alle Scholen Verzamelen.
Doet ook jouw klas mee met ‘Alle Scholen Verzamelen’?
Het eerstvolgende ‘citizin science‘ waterkwaliteitsproject, waarbij Li An Phoa weer met kinderen van basisscholen uit groep 7 en 8 op pad gaat om rivieren, kanalen, beekjes en sloten te gaan onderzoeken, vindt plaats op 28 mei 2021. Bekijk hieronder de ‘aftermovies‘ van 2020 en 2021. In het magazine vind je verhalen en analyses van Alle Scholen Verzamelen.
Een vrouwelijke Indiana Jones, de wetenschapper in het wild
,,Phoa heeft wel iets weg van een vrouwelijke Indiana Jones, met haar buitenhoofd, lange vlecht, bergschoenen en afgeleefde backpack – de wetenschapper in het wild. Niet jagend op verdwenen schatten, maar wel op iets anders dat door sommigen ongetwijfeld als fata morgana zal worden beschouwd: een toekomst met drinkbaar rivierwater”, schrijft Ianthe Sahadat in prachtig proza in de Volkskrant van 6 december 2019.
Sahadat geeft met haar artikel een boeiend overzicht van Phoa’s werkzaamheden in 2019, een jaar waarin ze geen (lange) wandeltocht maakte, maar wel veel buiten te vinden was – samen met ‘mannen en vrouwen gehuld in iets te smetteloos zakentenue’. Zoals gezegd: in prachtig proza:
De vrouw die de rivieren gaat redden: ‘Slechts een paar generaties geleden konden we er nog uit drinken’
Ianthe Sahadat, de Volkskrant, 6 december 2019
Een beeldend onderzoek naar de rivieren van de wereld
In mei 2019 presenteerde LUDWIG zijn eerste pop-up Watermuseum ‘Verdronken Land‘. Li An Phoa was één van de sprekers en vertelde over haar wandeling langs de Maas. Kunst en Landschap wil je dit prachtige samenwerkingsverband natuurlijk niet onthouden.
LUDWIG is een sinds 2012 opererend collectief van zes Nederlandse orkestmuzikanten dat zich niet alleen artistiek wil onderscheiden, maar ook graag reflecteert op de wereld waarin we leven door middel van innovatieve en creatieve projecten. Li An sloot zich daar graag bij aan.
‘Drinkbare Maas’: voettocht van een vrouw met een missie
Documentair drieluik voor De Boeddhistische Blik (KRO-NCRV)
De Boeddhistische Blik is de verzameltitel waaronder alle programma’s van de KRO-NCRV, die over de boeddhistische stroming gaan, vallen.
,,De kwaliteit van drinkwater loopt wereldwijd terug. Ook neemt de beschikbaarheid van drinkwater drastisch af. In Nederland worstelen we bovendien voortdurend met te veel of te weinig water in onze rivieren. Urgente redenen voor de 39-jarige bedrijfskundige, filosofe en holistisch ecologe Li An Phoa om zich in te gaan zetten voor een wereld met drinkbare rivieren, want als onze rivieren weer drinkbaar zijn, zijn onze ecosystemen weer in balans”, zo intoduceert KRO-NCRV, onder de vlag van De Boeddistische Blik, het documentaire drieluik ‘Drinkbare Maas’: voettocht van een vrouw met een missie‘, waarvan het eerste deel op 22 maart 2020 om 15.30 uur op NPO 2 werd uitgezonden: ‘Bron van leven‘.
Het tweede deel, ‘Een rivier, miljoenen levens‘ volgde op 29 maart, deel 3, ‘Naar een breder bewustzijn‘, werd uitgezonden op 5 april, eveneens om 15.30 uur op NPO 2. Bekijk ze hieronder.
.
In Drinkbare Maas spreekt Li An met boeren en burgemeesters, vissers en omwonenden, ondernemers en onderzoekers over de kwaliteit van het Maaswater. Dankzij deze tocht besluiten onder andere Franse burgemeesters zich te verenigen in een internationaal netwerk van Burgemeesters voor een Drinkbare Maas.
Twee Radio 1-interviews met Li An Phoa over ‘Drinkbare Maas’
Drinkbare rivieren
Vroege vogels, Radio 1, 15 maart 2020
.
Kunnen we in de toekomst drinken uit de Maas?
Langs de Lijn & Omstreken, Radio 1, 18 maart 2020
Op weg naar een lonkend perspectief: een ‘Drinkbare Maas’
Regisseur Thom Verheul en zijn zoon, cameraman Wouter Verheul, volgden Li An de afgelopen twee jaar op de voet. Ze filmden haar wandeltocht langs de rivier, haar ontmoetingen, zorgen en overpeinzingen op weg naar een lonkend perspectief: een ‘Drinkbare Maas’.
Vorig jaar gingen ze samen terug naar plekken langs de Maas om te praten met mensen die werken aan vooral structurele oorzaken van de vervuiling met vooral pesticiden, medicijnresten en de onbekende stoffen die bijna dagelijks aan ons milieu worden toegevoegd. Je ziet beelden van deze ontmoetingen in het hierboven beschreven documentaire drieluik van KRO-NCRV.
Drinkbare Rivieren als indicator voor gezond leven
Er worden in het Nederlandse oppervlaktewater nogal wat zorgwekkende stoffen aangetroffen, meststoffen, gewasbeschermingsmiddelen en pesticiden vanwege de intensieve landbouw, maar ook (door chronisch gebruik van consumenten) ontstekingsremmers, pijnstillers, antibiotica, hormonen (van de pil), anti-depressiva en slaappillen. Luister hieronder naar een gesprek dat Li An Phoa had met Marlies Kampschreur van Waterschap Aa & Maas over water als spiegel van onze gezondheid – het perspectief dat Drinkbare Rivieren als indicator voor gezond leven kan bieden.
Hoe zit het Nederlandse watersysteem in elkaar, hoe gaat dit veranderen en kunnen we dit vóór ons laten werken?
Op 19 mei 2021 schuift Li An Phoa aan bij programmamaker en presentator Servaz van Berkum bij Pakhuis de Zwijger voor een livecast-uitzending van het eerste deel van de miniserie ‘Nederland Waterland‘ in het kader van de programmareeks ‘Ruimte! Ruimte! Ruimte!‘. In een uur tijd komen allerlei aspecten van de waarden van water en de uitdagingen waar we voor staan: te veel, te weinig, te vervuild, aan bod. Hoe kunnen we meer ruimte creëren voor het water, meer gebieden nat laten zijn en hoe kunnen we samenwerken aan een langetermijnvisie en een gedeelde richting zoals bijvoorbeeld een wereld met drinkbare rivieren?
Wandelen voor een ‘drinkbare IJssel’
In 2018 liep ze langs de Maas. Het vizier voor een nieuwe (lange) wandeltocht staat voor 2021 gericht op op een tocht langs de Yangtze, zo schreef ik in mijn inleiding op 22 maart 2020. Dat gaat hem, in verband met Corona, dus niet worden. In plaats daarvan zoekt Li An Phoa het dit jaar daarom dichter bij huis: een tiendaagse wandeling langs de oever van de IJssel. Van 7 tot 18 juni loopt ze 127 kilometer van Westervoort tot aan Kampen aan het IJsselmeer. 2021 staat in het teken van: ‘Drinkbare IJssel‘. O ja, en dat boek? Dat komt er!
‘Manifest voor een Drinkbare IJssel’
Opnieuw gaat ze tijdens haar tocht in gesprek met bewoners, schoolklassen, vissers, boeren en burgermeesters (‘citizen science‘) om haar droom te verwezenlijken: (in 30 jaar) te komen tot een ‘drinkbare IJssel’.
Ze zal iedereen vragen om het ‘Manifest voor een Drinkbare IJssel‘ te ondertekenen. Uiteraard onderzoekt Li An ook dit keer, samen met school-kinderen, de kwaliteit van het huidige IJssel-water. Mede-opstellers van het manifest zijn Wim Eikelboom van ‘Rivierverhalen‘ en Guido de Vries van de IJsselbiënnale.
.
De IJsselfamilie in woord en beeld
Voor deze voettocht trekt ook bevriend journalist en schrijver Maarten van der Schaaf zijn wandel-schoenen (weer) aan – met zijn fototoestel in de aanslag! Geïnspireerd door Humans of New York zal hij onderweg portretten maken van markante personen die ze langs hun IJssel-wandeltocht ontmoeten. Deze portretten maken onderdeel uit van een groot samenwerkingsproject dat ‘de IJsselfamilie’ de komende dertig jaar in woord en beeld zal brengen.
Natuurlijk worden van de ontmoetingen ook de gebruikelijke ‘plaatjes’ gemaakt en op sociale media gedeeld: zoals op Facebook, Instagram en LinkedIn. Helemaal leuk wordt het als ook de plaatselijke televisiezender uitrukt om de stoet in beeld te brengen. Dat gebeurde o.a. op dag-tien: ‘klimaatwethouder’ Ed Anker (Zwolle) en ‘rivierwethouder’ Albert Holtland uit Kampen sloten aan bij de IJsselfamilie. Kijk hier naar een korte reportage van RTV Focus Zwolle.
.
‘Over dertig jaar drinken we uit de IJssel’
Het is even na tienen, maar de zon brandt al aardig op de hoofden van de kinderen en de strooien hoed van Phoa, schrijft Marit Willemsen voor NRC. Zojuist bracht een oudere schipper Li An en haar vriend Maarten van der Schaaf met een brommende Zalkerveer, een pontje voor lopers en fietsers, naar de overkant. Willemsen maakte een prachtige reportage van de tiende dag van hun wandeltocht langs de IJssel.
Over dertig jaar drinken we uit de IJssel
Marit Willemsen, NRC, 4 juli 2021
‘Een glaasje water uit de IJssel? Li An Phoa wil dat de Nederlandse rivieren weer drinkbaar worden’
Ook een cameraploeg van EenVandaag keek tijdens Li An en Maarten’s IJsselwandeltocht over de schouders mee. Het resultaat daarvan kun je hieronder bekijken. Anneke Claessens doet via de website van het tv-programma verslag van deze exercitie.
Li An Phoa presenteert ‘Drinkbare IJssel’ tijdens openingsdag IJsselbiënnale-2021
Van 18 tot en met 19 september 2021 vindt de internationale kunstroute IJsselbiënnale plaats. Bij de langste kunstroute van Nederland vindt de bezoeker ruim 27 spannende en monumentale kunstwerken, verdeeld over ruim 120 kilometer langs de IJssel in Overijssel en Gelderland. Je kunt er de buitententoonstelling verkennen, of het gevarieerde programma vol theater, muziek en kunst bezoeken. Thema van de route is opnieuw dit (‘Ode aan het Landschap‘-) jaar: de impact van klimaatverandering op het landschap van de IJsselvallei, dit keer onder de titel ‘TIJ, TIJD en TIJDELIJKHEID‘.
Op de openingsdag van de IJsselbiënnale op vrijdag 18 juni (van 16:00 – 18:00 uur) zal Li An Phoa haar ervaringen van de wandeling delen. (Tijdens het evenement zal een weerslag van de tocht voor publiek te zien zijn in Centrale Harculo in Zwolle.)
Er komt een boek!: ‘Drinkbare Rivieren, een reis, een droom, een levenswerk’
‘Ruim een jaar hebben Maarten van der Schaaf en ik gewerkt aan een boek over drinkbare rivieren, en dat boek is bijna af!’, meldt Li An Phoa op 22 maart op Linkedin. Het boek, een rijk weefsel van reisverhaal, memoires, reportage, filosofische overpeinzing en poëzie, komt in juni 2021 uit bij Uitgeverij Atlas Contact.
Klik op Drinkbare Rivieren om het boek te bestellen. Velen gingen je voor, het boek beleefde in november 2021 al zijn derde druk. Een luisterboek, ingesproken door Li An Phoa zelf, is met ingang van oktober 2021 verkrijgbaar.
‘Wanneer we uit onze rivieren kunnen drinken, is het hele ecosysteem weer in balans’
We zijn één grote familie, want door de rivieren hebben we een bloedband; ze zijn immers onze levensaders. Dat zegt Li An Phoa tegen Sarah-Mie Luyckx, die haar interviewt voor Trouw naar aanleiding van haar boek, dat inmiddels, september 2021, een tweede druk beleeft.
Wanneer we uit onze rivieren kunnen drinken, is het hele ecosysteem weer in balans. Daarom probeer ik anderen de ogen te openen: ondanks een overvolle agenda je te verwonderen over de magische wereld ofwel het rijke weefsel waarvan we deel uitmaken. Zodat mensen hun eigen verantwoordelijkheid nemen door duurzame keuzes te maken. Maar in ons boek vind je geen lijstjes voor wat je moet doen. Hoewel lezers daar opvallend vaak om vragen.
,,Ze verwachten een soort how-togids. Daar doe ik niet aan. Mensen moeten het zélf willen, intrinsiek gemotiveerd raken.”
Li An Phoa
Li An Phoa (40) liep 18.000 kilometer om ervoor te zorgen dat we weer kunnen drinken uit de Maas
Sarah-Mie Luyckx, Trouw, 10 september 2021
We maken onszelf schoon, maar de natuur vuil
We wassen ons lijf, onze kleding, ons huis. De schoonmaakmiddelen spoelen we door het putje en dat beïnvloedt de waterkwaliteit, het waterleven, het bodemleven en via het voedsel- en drinkwatersysteem ten slotte weer onszelf, schrijft ‘Future Affairs‘-journalist-NRC Wouter van Noort op 13 januari 2022. De (hopelijk) laatste mutatie van het Covid-19-virus loopt op zijn laatste beentjes, mondkapjes worden afgeschud en goed je handen wassen lijkt ineens minder belangrijk (gevonden) te worden. We hoeven het met hygiëne niet meer zo nauw te nemen. Of toch wel, en is schoon wel schoon?
Hoe kunnen culturele normen en ecologische inzichten over wat echt schoon is, zo losgezongen raken van elkaar, vraagt Van Noort zich af? Wat wij schoon vinden, blijkt niet alleen gebaseerd op harde wetenschap, maar ook op politieke opvattingen en moraliteit, zo concludeert hij. Er zijn veel studies waaruit blijkt dat mensen schoon en vies niet alleen associëren met hygiëne, maar ook met goed en fout.
Wouter van Noort relateert in onderstaand artikel het levenswerk van Li An Phoa aan onderzoek van Fieke Wagemans, die promoveerde aan Tilburg University op een proefschrift over de link tussen moraliteit en walging.
We maken onszelf schoon, maar de natuur vuil
Wouter van Noort, NRC, 13 januari 2022
Drinken we in 2050 water uit de Nete?
In maart 2023 werken de VMM, de Vlaamse Milieu Maatschappij en haar partners tien jaar samen aan een duurzame Netevallei. Water krijgt meer ruimte en extra ingrepen moeten het gebied tegen overstromingen beschermen. En met de Blue Deal gaat de Vlaamse Regering de strijd aan tegen droogte en waterschaarste: maatregelen van het Rivierherstelprogramma Kleine Nete. Om dat te vieren, organiseren ze tijdens de Vlaamse Waterdagen de Netedagen: een verzameling van activiteiten om bezoekers ‘mee te nemen door een vallei in verandering’. Drinkable Rivers is uitgenodigd om daaraan een (actieve) bijdrage te leveren.
De rivier de Kleine Nete ontstaat uit vele door regen en Maaswater (afkomstig van irrigatie) gevoede beekjes in het gebied tussen Arendonk, Retie en Mol-Postel in de Belgische Kempen, waaronder de zogenaamde Zeven Neten: de Looiendse Neet, het Klein Neetje, de Zwarte Neet, Nonnen Neetje, de Desselse Neet (ook Werbeekse Neet), de Plas Nete, de Witte Neet. De Kleine Nete bevat veel in Vlaanderen zeer zeldzame vissen. Vanaf Lier stroomt ze samen met de Grote Nete en vormt ze de Nete of de Beneden Nete.
Drinkable Rivers op Vlaamse Waterdagen met filmvoorstelling ‘Drinkbare Maas’ en wandeling in Netevallei
Op 17 en 18 maart komt Li An Phoa in actie tijdens de Vlaamse Waterdagen: met een filmvertoning van (een compilatie van) de film Drinkbare Maas en een wandeling langs de Kleine Nete.
De Kleine Nete is zo’n 44 kilometer lang en dus van een heel ander kaliber dan de Maas, maar net zo belangrijk, vindt Phoa. “Kleine rivieren maken de grote. Zij voeden de hoofdstroom. Lokale acties doen er dus toe. Als je daar vooruitgang boekt voor zuiver water, heeft dat stroomafwaarts gunstige gevolgen”, zegt ze tegen Tom Ysebaert, die haar voor De Standaard interviewt. Hij maakte een prachtige reportage: ‘Mensen moeten weer verliefd worden op het water’.
‘Mensen moeten weer verliefd worden op het water’
Tom Ysebaert, De Standaard, 20 maart 2023
Drinken we in 2050 water uit de Nete?
Kunnen we tegen 2050 het water uit de Nete gebruiken als drinkwater, vraagt RTV België zich af na het bezoek van Li An Phoa. Als het van Antwerps gouverneur Cathy Berx en de gemeentebesturen rond de Nete afhangt wel. In Kasteelhoeve Den Herberg in Grobbendonk heeft de provinciegouverneur samen met verschillende burgemeesters een charter ondertekend om de waterkwaliteit van de Nete de komende jaren te verbeteren. Het doel is zelfs dat het water in 2050 opnieuw drinkbaar is.
Water wordt almaar meer een schaars goed. Dat bleek onder meer in de zomer van 2022 nog toen er een watertekort was in onze provincie, zegt ze in onderstaande videobijdrage. “Het is belangrijk om zorgzaam om te gaan met het beschikbare water.” Vandaar dat alle betrokkenen het engagement aangaan om de waterkwaliteit in de Nete, en dus ook de natuur in de Netevallei, te verbeteren.
Emoties en veel plannen bij pas de tweede internationale waterconferentie sinds 50 jaar
Secretaris-generaal Antonio Guterres sloot vrijdagavond 24 maart 2023 de tweede waterconferentie van de Verenigde Naties af met een dankjewel aan gastland Nederland. Concrete doelen leverde de internationale samenkomst in New York niet op. Toch zijn de deelnemers na afloop enthousiast. Nederland kreeg zelfs een pluim van de VN-baas.
Vooraf was al duidelijk dat de driedaagse waterconferentie, die door koning Willem-Alexander was geopend, niet tot concrete doelen zou leiden, maar een uitwisseling van kennis en ideeën moest worden over voldoende schoon drinkwater en hygiëne, droogte, overstromingen, duurzaam watergebruik en het voorkomen van conflicten over water, zo stelt Onno Havermans op 25 maart 2023 in Trouw.
De conferentie werd die vrijdag afgesloten met een Water Actie Agenda, waarop meer dan 700 afspraken en toezeggingen zijn vastgelegd om waterproblemen aan te pakken. Die komen opnieuw aan de orde op een top over duurzame ontwikkelingsdoelen (SDG’s) in september in New York en de klimaattop in november in Dubai.
‘Drinkable rivers: when the river became my teacher’
HET WATER KOMT, zorgen om stijging van de zeespiegel
Naast het steeds nijper wordende feit dat de kwaliteit van water onze gezondheid in gevaar kan brengen is er (decennialang) een andere watergerelateerde zorg: die van droogte, overstromingen en zeespiegelstijging ten gevolge van klimaatverandering. Daarover lees je meer in een andere blogbijdrage van Kunst en Landschap:
HET WATER KOMT, zorgen om stijging van de zeespiegel
Robert Rosendal, Rosendal Produkties voor Kunst en Landschap, (vanaf) 1 februari 2020
.