Persoonlijke verhalen bij en achter Holwerd aan Zee

In de week van 20 tot en met 24 maart 2023 staat de gele ‘5 Dagen‘-bus van het gelijknamige NPO Radio 1-programma (NTR/PowNed) geparkeerd in een van de meest noordelijk gelegen dorpen van Friesland: Holwert (vanaf 1 januari 2023 officieel de nieuwe plaatsnaam), bij de stichting Holwerd aan Zee.

De 5 Dagen-bus staat elke week in een andere gemeente in het land. Van daaruit gaan presentatoren Jo van Egmond (van maandag tot en met donderdag), Ajouad El Miloudi (op de vrijdag) en verslaggever ter plekke op locatie Mirthe van der Drift op zoek naar persoonlijke verhalen bij en achter het plaatselijke nieuws. Deze week in Holwert dus. Ze zenden ’s avonds van acht uur tot half negen uit.

Holwert: één van de meest gepasseerde dorpen in Nederland

Met een half miljoen mensen die jaarlijks het dorp voorbijrijden, staat Holwert vooral op de kaart als een van de meest gepasseerde dorpen in Nederland, stelt het Friesch Dagblad op 20 maart 2023. Vier mannen aanschouwden de krimp in het dorp en vonden dat daar verandering in moest komen. Een gat in de dijk zou Holwert aan zee leggen, en daarmee weer op de kaart zetten: ‘Holwerd aan Zee, een doorbraak voor mens en natuur’.

Holwerd aan Zee, een doorbraak voor mens en natuur

De stichting Holwerd aan Zee werd opgericht, en na talloze onderzoeken en gesprekken met verschillende belanghebbenden en instanties waren de reacties enthousiast. Toch is het, tien jaar na het opzetten van de stichting Holwerd aan Zee, nog altijd spannend of het project er komen zal. En vooral na de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart 2023 is het nagelbijten of het dorp weer aan zee zal komen te liggen.

5 Dagen in gesprek met de gezichten achter Holwerd aan Zee

In de week volgend op de Provinciale Statenverkiezingen gaat 5 Dagen in gesprek met de gezichten achter Holwerd aan Zee. Op maandag 20 maart bijt Marco Verbeek, een van de vier ‘mannen van Holwert’, het spits af. Sinds het begin is hij betrokken geweest bij het project. Hij vertelt je hieronder in de eerste 5 Dagen-uitzending alles over het grootscheepse burgerinitiatief.

,,Dat gat in de dijk, dat was magie! Dat trok aan.”

Marco Verbeek, bestuurslid Holwerd aan Zee

Maandag 20 maart 2023

Dinsdag 21 maart 2023

Dinsdag de 21e is Tineke Hoekstra, voorzitter van Dorpsbelangen Holwert te gast. Het gaat dan over het dorp Holwert, en hoe het project het dorp beïnvloedt.

,,We kunnen best kritisch zijn, als Holwerters. Maar iedereen was positief en enthousiast.”

Tineke Hoekstra, voorzitter Dorpsbelangen Holwert

Woensdag 22 maart 2023

Op woensdag komt boer Anco van der Bos aan het woord, over hoe hij naar het project kijkt, als boer wiens land deels onder water zou komen te staan als het project wordt verwezenlijkt. Net als land- en tuinbouworganisatie LTO Nederland geeft Van der Bos aan zich zorgen te maken over het project: vooral om mogelijke verzilting van het land en het risico dat het gebied mogelijk tot Natura 2000 wordt verklaard.

,,Je wilt er niet minder van worden. Op het moment dat je meer dan 10 procent van je meest productieve grond kwijtraakt, dan heeft dat nogal wat consequenties.”

Anco van der Bos, boer

Toch zijn sommige boeren juist enthousiast over het ‘gat in de dijk’, zoals melkveehouder Frans Antonides, die geïnterviewed wordt door razende reporter op locatie Mirthe van der Drift. Een aantal van zijn percelen zullen dan onder water komen te staan.

,,Het idee van Holwerd aan Zee is dat de hele omgeving er beter van wordt. Dus de bevolking, maar ook de agrariërs eromheen. Recreatie zien wij als grote kans, want de industrie is helemaal weg. Ik zie het als mogelijkheid voor het dorp.”

Frans Antonides, boer

Holwerd aan Zee: een fysieke doorbraak, maar zeker ook een mentale doorbraak

Na drie dagen interviews maken de redacteuren van 5 Dagen een tussenbalans op en stellen zich de vraag wat de kansen zijn voor een daadwerkelijk gat in de dijk bij Holwert. Er zijn immers tien jaren verstreken sinds de eerste plannen van de Mannen van Holwert. “Je hebt vaak genoeg momenten gehad van… ja, ik stop er maar mee”, zegt Marco Verbeek. “Het is een fysieke doorbraak, maar wij zeggen het is ook een mentale doorbraak.”

,,Als burgerinitiatief komen er extra uitdagingen bij het project kijken. Dan ga je toch de strijd aan met het traditionele: de wereld van overheden. En dan wordt het je niet altijd makkelijk gemaakt.”

Marco Verbeek, bestuurslid Holwerd aan Zee

Toch blijft de stichting positief: ze willen Holwerd aan Zee in 2025 verwezenlijken. “Je weet dat het kan, dus daar houd je je ook aan vast. Er is moed voor nodig. Je blijft ook doorzetten, omdat je weet dat het kan.”

Donderdag 23 maart 2023

Donderdag staat in het teken van recreatie, met als gast Sytze de Haan. Hij richtte het hotel-restaurant Zee van Tijd op in het dorp. De Haan groeide zelf op in het dorp, maar hij koos om op 18-jarige leeftijd weg te gaan naar de stad. “Ik dacht, ik moet gewoon even weg. Even kijken wat de wereld me te bieden heeft.”

Toch is hij nu teruggekeerd om een hotel-restaurant in het dorp te runnen. Samen met compagnons Rob Fox en Nicole van Barneveld opende hij in 2021 het hotel-restaurant Zee van Tijd. Waarom?

,,Dit dorp is eigenlijk een ongeslepen diamant. Er ligt een stigma op Holwert; het zou het meest gepasseerde dorp van Nederland zijn. Maar er is hier zoveel te doen. Dan vind ik het een grote uitdaging om daar tóch iets van te maken.”

Sytze de Haan, horeca- en recreatie-ondernemer

Vrijdag 24 maart 2023

Na opnieuw een tussenbalans wordt de week op vrijdag 24 maart afgesloten met Theo Broersma, bestuurslid van stichting Holwerd aan Zee; hij vertelt over de toekomst van het project en de invloed daarop van de provincie Friesland.

(Nb. Met dank aan Friesch Dagblad (en fotograaf Hans Tak) voor gebruik van tekst en beeld uit: ‘NPO Radio 1-bus is deze week bij Stichting Holwerd aan Zee, iedere avond landelijke aandacht voor het burgerinitiatief’, 20 maart 2023.)

Kunst en Landschap-special over Holwerd aan Zee is in de maak

Als initiatiefnemer van Kunst en Landschap Noord Nederland volg ik (Robert Rosendal) de ontwikkelingen rond Holwerd aan Zee uiteraard met grote belangstelling. Ik heb inmiddels een pagina-dik dossier met links naar artikelen en video’s aangelegd en grijp het momentum – de ontstane situatie rond Holwerd aan Zee en deze 5 Dagen-interviewreeks – aan om een en ander te bundelen. En, om het vizier met arendsogen te richten op het najaar van 2023: de ‘deadline’ voor een eventuele ‘doorbraak voor mens en natuur’. Een nieuwe Kunst en Landschap-special over dit prachtige burgerinitiatief is in de maak en zal uiteindelijk in dit rijtje opgenomen worden.

Blijf op de hoogte; abonneer je op het YouTube-kanaal van Kunst en Landschap

Om je toch nu al een kijkje in de ontwikkelkeuken van Holwerd aan Zee te geven, verwijs ik je graag naar het YouTube-kanaal van Kunst en Landschap; tientallen video’s staan er voor je klaar (abonneren mag).

Klik op onderstaande illustratie voor meer informatie over het (transitie-) platform Kunst en Landschap Noord Nederland: