Onderstaande ‘Must Reads’ maken deel uit van de special ‘HET WATER KOMT, zorgen om de stijging van de ZEESPIEGEL en KLIMAATVERANDERING’ van Kunst en Landschap.
Deze blogbijdrage – ik heb hem vanwege zijn omvang inmiddels ‘blogboek’ gedoopt – start met de crossmediale campagne ‘Het water komt’ van De Correspondent-journalist Rutger Bregman en de reacties daarop. Hij vervolgt met algemene informatie (af en toe met een educatief tintje) en opiniestukken op het gebied van water(beheersing), zeespiegelstijging en klimaatverandering.
Het blogboek is daarnaast gelardeerd met kunstprojecten die de klimaat- en waterproblematiek vanuit soms onverwachte, maar bovenal prikkelende hoek duiden.
Onderstaande ‘Must Reads’ zijn een persoonlijke keuze en tot stand gekomen na lezing en bestudering van dit (urgente) onderzoeksgebied. Uiteraard houd ik me (voor suggesties voor opname van artikelen in deze sectie) van jouw kant zeer aanbevolen, waarvoor alvast dank.
Robert Rosendal, initiatiefnemer Kunst en Landschap
HET WATER KOMT, zorgen om de stijging van de ZEESPIEGEL en KLIMAATVERANDERING
Robert Rosendal voor Kunst en Landschap Noord Nederland, (m.i.v.) 1 februari 2020
Must Reads ‘Het Water Komt’
De klimaatzaak
VPRO Tegenlicht, 20 september 2015
(Urgenda-vonnis)
.
Alle landen stemmen in met Klimaatakkoord
Eva Smal en Sterre van der Hee, NRC, 12 december 2015
.
There are diseases hidden in ice, and they are waking up
Jasmin Fox-Skelly4, BBC-Earth, 4 mei 2017
.
The Uninhabitable Earth
David Wallace-Wells, New York Magazine, 10 juli 2017
.
SPECIAAL RAPPORT: OPWARMING VAN DE AARDE VAN 1,5 ºC
IPCC, Samenvatting voor beleidsmakers, 2018
.
FOURTH NATIONAL CLIMATE ASSESSMENT
USGCRP, 2018: Impacts, Risks, and Adaptation in the United States: Fourth National Climate Assessment, Volume II, US Global Change Research Program, Washington, DC, VS,2018
Frisse kijk op zeespiegelstijging
Pieter Bliek, Reformatorisch Dagblad, 19 juni 2018
.
De vraag is niet óf Nederland onder water verdwijnt, maar wannéér
Peter Kuipers Munneke, NRC (Opinie), 11 juli 2018
.
De zeespiegelstijging is een groter probleem dan we denken. En Nederland heeft geen plan B
Onderzoek, Vrij Nederland, 7 februari 2019
Deltaprogramma 2020
Peter Glas, Deltacommissaris, 12 juni 2019
.
Hoe gaan we dit uitleggen
Onze toekomst op een steeds warmere aarde
Jelmer Mommers, de Correspondent Bv, juni 2019
.
Wetenschappers laten ijsbreker expres vastlopen in Arctisch zee-ijs
Caroline Kraaijvanger, Scientias, 13 september 2019
.
With Greenland’s Extreme Melting, a New Risk Grows: Ice Slabs That Worsen Runoff
Bob Berwyn, Insideclimate News, 18 september 2019
.
Verkenning Deltares – Strategieën voor adaptatie aan hoge en versnelde zeespiegelstijging
Deltares, 30 september 2019
.
Duurzaamheid vraagt om visie op Europees niveau: De Circulaire Economie als Grand Design
Wouter van Dieren, Linkedin (artikel), 7 oktober 2019
.
Amazon rainforest ‘close to irreversible tipping point’
Dom Phillips, The Guardian, 23 oktober 2019
.
Zo strijden we tegen het sneller stijgende water
Charlotte Jansen, EenVandaag, 25 oktober 2019
.
Wereld moet voor klimaat uit comfortzone: radicaal is het nieuwe normaal
Chris Julien en Ernst-Jan Kuiper, Het Financieele Dagblad, 28 oktober 2019
.
Klimaatdag: Nederland doet het beter, maar niet goed genoeg
Marike Stellinga en Erik van der Walle, NRC, 1 november 2019
.
CO2-uitstoot komende jaren flink omlaag, maar niet genoeg om doelen te halen
Heleen Ekker, NOS Nieuws, 1 november 2019
.
KNMI special zeespiegelstijging
KNMI, november 2019
.
Nederland beter weerbaar tegen droogte
Eindrapportage Beleidstafel Droogte
Ministerievan Infrastructuur en Waterstaat, december 2019
.
Dijkgraaf Paul van Erkelens verlaat Wetterskip: ‘Met praten-praten- praten red je het niet’
Wybe Fraanje, Friesch Dagblad, 7 december 2019
.
Groenlands ijs verdwijnt op topsnelheid, mogelijk grotere zeespiegelstijging
Maarten Keulemans, de Volkskrant, 10 december 2019
.
De Europese Green Deal
Europese Commissie, 11 december 2019
.
Wanneer verdwijnt Nederland?
Naomi O’Leary, Politico, 16 december 2019
.
Een natuurlijkere toekomst voor Nederland in 2120
Martin Baptist, Tim van Hattum, Stijn Reinhard, Michaël van Buuren, Bertram de Rooij, Xiaolu Hu, Sabine van Rooij, Nico Polman, Sander van den Burg, GerJan Piet, Tom Ysebaert, Brenda Walles, Jeroen Veraart, Wieger Wamelink, Bram Bregman, Bram Bos & Trond Selnes, WUR, Wageningen University & Research, december 2019
MapCast Nederland 2120
Hoe ziet Nederland er over honderd jaar uit?
WUR, Wageningen University & Research (later toegevoegd: 17 juni 2020)
.
Explainer: Nine ‘tipping points’ that could be triggered by climate change
Robert McSweeney, Carbon Brief, 10 februari 2020
.
Gastpost: De onomkeerbare emissies van een permafrost ‘tipping point’
Dr Christina Schädel, Carbon Brief, 12 februari 2020
.
Zó erg wordt het ook weer niet met het klimaat: hoe het rampscenario de bovenhand krijgt
Maarten Keulemans, de Volkskrant, 28 februari 2020
.
The Europese Klimaatwet
Europese Unie (Green Deal), maart 2020
.
7 klimaatmaatregelen die kunnen bijdragen aan economisch herstel
Rolf de Vos, SER Magazine, 19 mei 2020
.
Terugkeren naar het ‘normaal’ van vóór corona is waanzin. We mogen het niet laten gebeuren
Jelmer Mommers, De Correspondent, 6 juli 2020
.
De droogte in Nederland, van dag tot dag
Mirjam Leunissen en Joris Tieleman, m.m.v. Martijn Eerens en Titus Knegtel, de Volkskrant, 7 augustus 2020
.
Nederland wordt droger. En de mens draagt daar al zo’n drieduizend jaar aan bij
Rolf Schuttenhelm, De Correspondent, 7 augustus 2020
.
VN-rapport: aarde wordt ‘onbewoonbare hel’ door overstromingen en droogte
RTL Nieuws, 16 oktober 2020
.
Van 2021 naar 2120; Op weg naar een groene toekomst voor Nederland
Tim van Hattum, Linkedin, 4 januari 2021
.
‘We hadden dit eerder serieuzer moeten nemen’
Sal Hagen, Jaap Tielbeke en Coen van de Ven, De Groene Amsterdammer, 3 februari 2021
.
Refreeze
Except Integrated Sustainability (Refreeze Foundation / Refreeze Company), 24 maart 2021
.
Klimaatadaptatie, maar hoe?
Marjolijn Haasnoot, Leeuwarder Courant, 5 juni 2021
.
IPCC steps up warning on climate tipping points in leaked draft report
Fiona Harvey, The Guardian, 23 juni 2021
.
IPCC: Leven op aarde zoals we het kennen zal binnen enkele decennia onomkeerbaar veranderd zijn
Lotte Schuengel, VPRO Tegenlicht, 24 juni 2021
.
Zorgwekkende omslag in Amazone: deel van woud stoot nu meer CO2 uit dan het opneemt
George van Hal, de Volkskrant, 14 juli 2021
.
Deze tipping points bedreigen het voortbestaan van de mensheid
VPRO Tegenlicht, juli 2021
Three degrees of global warming is quite plausible and truly disastrous
The Economist (briefing), 24 juli 2021
.
A 3°C world has no safe place
The Economist (leaders), 24 juli 2021
.
Klimaatverandering bedreigt het voortbestaan van ons land – en het VN-klimaatpanel bevestigt hoe snel dat gaat
Rutger Bregman, De Correspondent, 9 augustus 2021
.
Grenzen water- en bodemsysteem bepalend voor toekomstige ruimtelijke inrichting
Rienk Kuiper (PBL) en Frans Klijn (Deltares), Deltanieuws 03, 7 september 2021
Als we zo door blijven groeien stort binnenkort onze beschaving in
Nafeez Ahmed, Vice Nederland, 11 augustus 2021
.
Opwarming beperken tot 1,5 graden is een gepasseerd station
Wouter van Dieren, NRC (Opinie), 10 september 2021
.
Deltaprogramma 2022: ‘Iedere schop in de grond klimaatbestendig!’
Deltacommissaris, Nationaal Deltaprogramma, 21 september 2021
.
Wat je ziet als je alle weersextremen van één zomer op een rij zet
Jelmer Mommers, De Correspondent, 28 september 2021
.
Hoogleraar transitiekunde: ‘De Randstad ligt in 2121 aan het Blauwe Hart’
Wouter van Noort, NRC (interview), 1 november 2021
.
Briefadvies Deltacommissaris woningbouw en klimaatadaptatie (Spoor 2)
Peter Glas, Deltacommissaris, 6 december 2021
.
Controverse Don’t look up
Wouter van Dieren, LinkedIn, 17 januari 2022
.
Wat klimaatverandering gaat doen met de huizenmarkt: ‘Als je ver onder NAP bouwt, zeg er dan bij dat die huizen maar vijftig jaar meegaan’
Maaike Schoon, Vrij Nederland, 5 april 2022
Kamerbrief over reactie op advies Deltacommissaris klimaatadaptatie en woningbouw
Minister De Jonge (Volkshuisvesting en Ruimtelijke Ordening) en minister Harbers (Infrastructuur en Waterstaat), 24 mei 2022
.
Het water komt, maar wees niet bang
Ties Rijcken, De Correspondent, 10 juni 2022
.
Het echte monster onder het bed: een retorische analyse van Ties Rijckens “Het water komt, maar wees niet bang”
Simon Richter (LinkedIn), 13 juni 2022
.
Polarizing the discussion about Zeewaarts and Meebewegen isn’t helpful
Simon Richter (LinkedIn), 20 oktober 2022
Aanbevelingen
Flows ondersteunt waterprofessionals en betrokken burgers met overzicht, inzicht en inspiratie. Klik op de foto voor mijn zoekopdracht ‘sea level rise’: er verschijnen links van TU-Delft Delta Links. (Je kunt zelf ook zoekopdrachten geven.)
Voor verdere berichtgeving over zeespiegelstijging is Nemo Kennislink ook een aardige plek om wat te grasduinen.
Naar de Kunst en Landschap-special ‘Het Water Komt’
